صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1400/02/28
برگزار شده توسط: استان گیلان/ شهر املش
موضوع
امکان تحقق بزه ممانعت از حق به صورت لفظی یا کلامی
پرسش
در فرض که شاکی مدعی است مشتکی‌عنه اظهار داشته « شما حق عبور از این مسیر را ندارید و از این طریق برای رفت و آمد اینجانب ممانعت به عمل آورده » بر فرض صحت ادعای شاکی آیا بزه ممانعت از حق موضوع ماده 690 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 در فرض مساله در ممانعت به‌صورت کلامی یا لفظی تحقق می‌یابد؟
نظر هیات عالی
نظریه اکثریت قضات محترم دادگستری شهرستان املش موجه و مورد تایید است و اضافه می‌شود که عبارت «عملیات متجاوز» در تبصره یک ماده 690 قانون تعزیرات مصوب 1375 نیز موید ضرورت اقدامات عملی از سوی مرتکب بزه می‌باشد و صرف ادعا و اظهار شفاهی کفایت برای تحقق بزه نمی‌کند.
نظر اکثریت
بزه ممانعت از حق موضوع ماده 690 قانون مجازات اسلامی تعزیرات با ارتکاب فعل مثبت مادی در واقع محقق می‌شود و در موارد ممانعت کلامی یا لفظی، موضوع منصرف از ماده مرقوم می‌باشد و با مداقه در سیاق عبارات و مصادیق به‌کار رفته شده در ماده 690 قانون فوق‌الذکر مشخص می‌گردد برای تحقق بزه ممانعت از حق لزوماً فرد می‌بایست مرتکب عمل مادی در عالم طبیعت و خارج مرتکب شود که موید این نظر قرینه به کار رفته شده در ذیل ماده فوق‌الذکر می‌باشد که مقرر داشته «دادگاه موظف است حسب مورد رفع تصرف عدوانی یا رفع مزاحمت یا ممانعت از حق یا اعاده وضع به حال سابق نماید» و حکم به رفع ممانعت یا اعاده به وضع به سابق ناظر مواردی است که عمل مادی مثبتی در عالم خارج واقع شود و دادگاه حکم به رفع آن صادر نماید والا چنانچه شخصی که به‌صورت کلامی برای شاکی ممانعت ایجاد می‌نماید را نمی‌توان محکوم کرد چراکه حکم صادره اثر اجرایی ندارد و نمی‌توان حکم صادره را با توجه به قسمت ذیل ماده مذکور اجرا نمود. در نتیجه صرف کلام و لفظ موجب تحقق بزه موصوف نمی‌باشد، مضافاً اینکه تفسیر مضیق نصوص جزایی نیز موید استدلال مذکور است.
نظر اقلیت
فرض مساله؛ منطبق با عنوان مجرمانه ممانعت از حق موضوع ماده 690 قانون مجازات اسلامی تعزیرات می‌باشد چراکه شمول بزه ممانعت از حق صرفاً ناطر به ارتکاب فعل مادی مثبت در عالم خارج نمی‌باشد و چنانچه شخصی مستمراً و به کرات مانع رفت و آمد شاکی از مسیری که حق رفت و آمد در آن را دارد شود مرتکب بزه ممانعت از حق شده است و شخص مرتکب را می‌توان به حسب مقرر در ماده 690 محکوم نمود و در صورت تکرار عمل مجرمانه فرد مشمول ماده 692 از قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 خواهد شد.