صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1396/05/03
برگزار شده توسط: استان آذربایجان غربی/ شهر اشنویه
موضوع
امکان تحقق بزه جعل معنوی در اسناد عادی
پرسش
آیا جعل معنوی در اسناد عادی امکان پذیر می‌باشد یا خیر؟
نظر هیات عالی
با توجه به اینکه در ماده 536 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات در خصوص اسناد عادی مقنن عبارت جعل یا تزویر را به کار برده است و تزویر ظهور در جعل مفادی دارد؛ بالنتیجه اکثریت اعضای هیات عالی به صحت نظریه گروه دوم همکاران اعلام عقیده می نمایند.
نظر اتفاقی
نظر گروه اول
جعل، قلب متقلبانه به طرق پیش بینی شده در قانون است و قانونگذار تنها در ماده 534 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) جعل مضمون و محتوایی را توسط کارمندان دولتی آن هم در حیطه وظیفه شان پذیرفته است و نظر به اینکه رفتار مجرمانه مصرح در آن ماده با تعریف جرم جعل مفادی سازگاری دارد و با توجه به تعریف کلی جعل و تزویر در ماده 523 قانون مجازات اسلامی تعزیرات مورد اشاره و عدم پیش بینی قانونگذار در خصوص رفتار و مصداق جعل مفادی یعنی تغییر در خصوص محتوا و مضمون تحریف و عدم تعیین مجازات در مورد جعل مفادی اسناد عادی به طور صریح و اصل تفسیر مضیق و محدود نصوص جزایی به عنوان یک اصل مسلم حقوقی کیفری، لذا جعل مفادی و معنوی اسناد عادی جرم نمی‌باشد و قابل مجازات نیست.
نظر گروه دوم
نظر به اینکه قانونگذار کلمه جعل را به صورت مطلق در ماده 536 به کار برده است؛ لذا شامل جعل مادی و مفادی است همچنین قاطبه حقوقدانان در منابع حقوقی کیفری (دکترین حقوق) قائل به تحقق بزه جعل مفادی در اسناد عادی هستند؛ همچنین تحریف تغییر مضمون و محتوا در حین نگارش و تنظیم سند از مصادیق ساختن سند جعلی موضوع ماده 523 قانون مذکور می‌باشد؛ لذا طبق ماده 536 شامل جعل عادی نیز می‌باشد و تحقق نظم اجتماعی و حفظ و ثبات آن ایجاد امنیت روانی و اجتماعی در تنظیم نگارش اسناد عادی و جلوگیری از سوء نیت اشحاص دارای سوء نیت از علل توجیهی جرم شناختی قبول پذیرش این نظر است.