صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/08/28
برگزار شده توسط: استان همدان/ شهر همدان
موضوع
عدم اظهارنظر نسبت به قسمتی از خواسته خواهان
پرسش
اگر در دادنامه نسبت به قسمتی از خواسته‌ی خواهان اظهارنظر نشده باشد تکلیف چیست؟ آیا می‌توان پرونده را در کلاسه جدید ثبت و نسبت به آن قسمتی که اظهارنظر نشده است اقدام به صدور رأی نمود؟ در صورت ثبت مجدد پرونده آیا نیاز به تشکیل جلسه رسیدگی می‌باشد؟ و یا می‌توان بدون تشکیل جلسه رسیدگی اقدام به صدور رأی نمود؟ آیا ثبت مجدد پرونده صحیح نیست و نیاز به طرح دادخواست جدید توسط خواهان می‌باشد؟
نظر هیئت عالی
چنانچه قسمتی از خواسته خواهان مورد غفلت واقع شده باشد، اگر در چارچوب اصلاح رأی موضوع ماده 309 ق.آ.د.م نباشد، پرونده باید ثبت مجدد شده و اگر رسیدگی قبلی نسبت به آن قسمت از خواسته به عمل آمده باشد، نیازی به تشکیل جلسه مجدد نیست؛ ولی چنانچه نسبت به این قسمت از خواسته اصولاً رسیدگی به عمل نیامده باشد، با تشکیل جلسه رسیدگی، درثانی مبادرت به اعلام ختم دادرسی و صدور رأی خواهد شد.
نظر اتفاقی
در قانون و حتی تفاسیر قانونی در این خصوص اظهارنظر صریحی نشده است ولی آنچه صحیح به نظر می‌رسد این است که نسبت به ثبت مجدد پرونده و یا ورود مجدد آن اقدام شود و در خصوص قسمتی از خواسته که موضوع حکم و دادنامه نبوده است وقت رسیدگی تعیین و تشکیل جلسه و اقدام به صدور رأی شود و حتی اگر در رسیدگی نوبت اول به این قسمت نیز رسیدگی شده است ولی در دادنامه نسبت به آن اظهارنظر نشده باشد. عده‌ای قائل هستند مطابق ماده 309 قانون آیین دادرسی مدنی اقدام به اصلاح رأی نمود و عده دیگر نیز قائل هستند که خواهان می‌بایست اقدام به طرح دادخواست مجدد می‌باشد که هر دو نظر صحیح نمی‌باشد؛ زیرا که برای ماده 309 نباید تفسیر موسع قائل شد و باید در حیطه‌ی عبارت‌ها و موارد مذکور در ماده اکتفا نمود در ما نحن فیه محلی برای صدور رأی اصلاحی نمی‌باشد و همچنین طرح دادخواست مجدد اجحاف برای خواهان می‌باشد؛ زیرا خواهان اقدام به طرح صحیح دعوا نموده و هزینه لازم دادخواست را نیز پرداخت نموده است و صرفاً قصوری توسط محکمه رخ داده است. جمیعاً سه نظر 1- ثبت مجدد پرونده و تشکیل جلسه رسیدگی و صدور رأی مجدد در خصوص این قسمت از خواسته‌ی خواهان 2- طرح دعوی مجدد از طرف خواهان 3- صدور رأی اصلاحی. ولی طبق نظر اتفاقی نظر اول مورد تائید می‌باشد.
جهت تذکر و یادآوری این موضوع که برای رأی تقسیم‌بندی ذیل بیان‌شده است: 1- رأی اصلی 2- رأی اصلاحی مطابق ماده 309 و 360 قانون مذکور 3- رأی تصحیحی که مطابق ماده 351 قانون مذکور توسط مرجع تجدیدنظر صورت می‌پذیرد 4- رأی تکمیلی که مطابق ماده 358 قانون مذکور صادر می‌گردد.