طرح دعوا به طرفیت مدیر تصفیه ترکه و وصول مطالبات از سوی وی

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1388/04/14
برگزار شده توسط: استان گیلان/ شهر رشت

موضوع

طرح دعوا به طرفیت مدیر تصفیه ترکه و وصول مطالبات از سوی وی

پرسش

با توجه به این‌که طبق مقررات قانون تجارت از تاریخ ورشکستگی، کلیه دعاوی به طرفیت مدیر تصفیه تاجر ورشکسته باید طرح شود و وصول مطالبات نیز با طرح دعوا از سوی مدیر تصفیه انجام می‌گیرد، آیا در مورد مدیر تصفیه ترکه که به موجب ماده 263 قانون امور حسبی تعیین می‌گردد نیز چنین حکمی جاری است؟

نظر هیئت عالی

آن‌چه که در قانون امور حسبی راجع به تعیین مدیر ترکه و مدیر تصفیه پیش‌بینی، شده از نظر حکمی و موضوعی ناظر به مواردی است که: 1- ورثه، ترکه را قبول نکرده باشند و متوفی برای اداره اموال وصی تعیین ننموده باشد که در این صورت دادگاه عمومی حقوقی پس از درخواست تصفیه، مبادرت به تعیین مدیر تصفیه می‌نماید. مدیر تصفیه باید مطالبات متوفی را وصول و از تضییع و تفریط اموال جلوگیری نماید و هر گونه دعوایی باید به طرفیت مدیر تصفیه اقامه شود. تصفیه ترکه متوفی در صورتی‌که متوفی تاجر باشد، تابع مقررات تصفیه امور تاجر ورشکسته است. 2- در صورتی‌که وارث متوفی معلوم نباشد، به درخواست دادستان یا اشخاص ذی‌نفع، برای اداره ترکه مدیر معین می‌شود. مدیر ترکه پس از تحریر ترکه، دیون و واجبات مالی متوفی را ادا کرده و مطابق مقررات قانون، اقدام لازم را معمول می‌دارد.

نظر اکثریت

قانونگذار در این مورد فروض مختلفی را تعیین کرده است که تضادی با هم ندارند. در حالت عادی که تمام وراث ترکه را قبول نموده‌اند، دعوا علی‌القاعده به طرفیت وراث اقامه می‌گردد. در بخش دیگر، مدیر تصفیه ترکه پیش‌بینی شده است که در موارد خاص تعیین می‌گردد و ناظر بر مواردی است که هیچکدام از ورثه ترکه را قبول ننمایند. در این صورت کلیه دعاوی به طرفیت مدیر تصفیه ترکه اقامه می‌شود (مانند آنچه که در قانون تجارت برای مدیر تصفیه ورشکسته پیش‌بینی شده است).

نظر اقلیت

وقتی یک شرکت به ثبت می‌رسد دارای شخصیت می‌شود و کلیه حقوق به استثنای حقوقی که به ذات انسان برمی‌گردد را دارا می‌شود، لذا وقتی حکم ورشکستگی تاجری صادر می‌شود، اهلیت خود را از دست داده و طبق قانون، جهت انجام هر نوع اقدام بعدی مدیر تصفیه ورشکسته اعلام می-گردد. اما وضعیت مدیر تصفیه ترکه که بعد از فوت شخص (مورث) تعیین می‌شود، فرق دارد. لذا زمانی که شخص فوت می‌نماید، طبق قانون، وراث قائم‌مقام متوفی بوده وکلیه دعاوی طبق ماده 236 قانون امور حسبی باید به طرفیت وراث مطرح گردد.