تاریخ نظریه: 1398/07/20
شماره نظریه: 7/98/834
شماره پرونده: 98-54-834 ک
استعلام:
احتراما در بازرسی از منزل مسکونی متهم در تاریخ 13/2/98 مقدار یک گرم هروئین کشف می‌گردد در تاریخ 20/2/98 در بازرسی از خودرو همان شخص که تاکنون دستگیر نشده است مقدار 3 گرم هروئین کشف می‌شود و سرانجام در تاریخ 30/2/98 آن شخص توسط مامورین دستگیر و در بازرسی بدنی از وی مقدار 70 سانت شیشه کشف می‌گردد حال سوال آن است که:
1- آیا اعمال ارتکابی از طرف نامبرده در راستای قاعده تعدد مادی جرم و به لحاظ فواصل زمانی ارتکاب هر کدام دارای عنوان مجرمانه جداگانه می‌باشد که باید برای هر کدام مجازات خاص مقرر در بندهای 2 و 3 ماده 8 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر با اصلاحات و الحاقات بعدی را تعیین کرد یا آن که چون مواد کشف شده از یک خانواده و یک نوع می‌باشد باید با اعمال قاعده تجمیع مواد صرفا یک مجازات تعیین کرد؟
2- چنانچه در فرض سوال متهم دارای یک فقره سابقه محکومیت کیفری به تحمل حبس پرداخت جزای نقدی و تحمل شلاق از جهت ارتکاب بزه نگهداری دو گرم هروئین در سال 96 باشد در اجرای رای رویه هیات عمومی دیوان‌عالی کشور به شماره 776 و تاریخ 10/2/98 و اعمال مقررات تکرار جرم دادگاه با چه تکلیفی مواجه می‌باشد؟ آیا با لحاظ قاعده تجمیع مواد مقررات تکرار جرم برای کلیه عناوین اتهامی اعمال می‌شود یا صرفا برای یکی از عناوین؟
خواهشمند است دستور فرمایید با طرح موضوع در کمیسیون‌های تخصصی مربوطه نظریه آن کمیسیون جهت ارشاد و بهره برداری به این حوزه قضایی اعلام وارسال گردد.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- چنانچه متهم پیش از صدور حکم قطعی، در دفعات متعدد مرتکب جرایم موضوع مواد 4 یا 5 یا 8 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر گردیده باشد، با توجه به تعدد رفتار ارتکابی، موضوع مشمول مقررات تعدد جرم بوده و مجازات مرتکب باید برابر ماده 134 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، تعیین شود، ولی چنانچه متهم با رفتار واحد مرتکب جرم گردیده و مواد مخدر به دفعات (در زمان‌های مختلف) از وی کشف شود، هرگاه مواد مکشوفه همگی از جنس موضوع یک ماده از قانون مبارزه با مواد مخدر باشد؛ مثلاً همگی از جنس موضوع ماده 5 یا 8 قانون مذکور باشد، چون بر اساس مجموع میزان مواد مکشوفه و رعایت تناسب، یک مجازات تعیین می‌شود، لذا منصرف از مقررات تعدد جرم موضوع ماده 134 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 است و هرگاه مواد مکشوفه از جنس دو یا چند ماده از قانون فوق‌الذکر باشد، مجازات مرتکب باید بر اساس مقررات تعدد جرم موضوع ماده 134 قانون پیش گفته، تعیین شود.
2- با عنایت به مراتب مذکور در پاسخ به سوال اول و از آن جا که مجموع مواد مکشوفه در فرض سوال (چهار گرم و هفتاد سانت هروئین و شیشه) همگی از جنس موضوع ماده 8 قانون مبارزه با مواد مخدر است که بر اساس مجموع میزان مواد مکشوفه و با رعایت تناسب «مشمول بند 4 ماده 8 قانون مذکور» می‌باشد و به دلالت رأی وحدت رویه شماره 776 مورخ 1398/2/10 برای اعمال مقررات تشدید مجازات در اثر تکرار نسبت به مرتکبین جرایم موضوع بندهای 1 تا 5 ماده 8 این قانون، انطباق جرم مذکور در هر بند با محکومیت سابق مربوط به همان بند از حیث مقدار مواد مخدر لازم است، لذا اعمال مقررات تشدید مجازات در اثر تکرار جرم نسبت به متهم که دارای یک فقره «سابقه محکومیت موضوع بند 3 ماده 8 است»، منتفی است.