تاریخ نظریه: 1398/03/13
شماره نظریه: 7/98/305
شماره پرونده: 98-186/1-305 ک
استعلام:
در خصوص اعمال ماده 62 قانون مجازات اسلامی مبنی بر تحت نظارت قراردادن محکوم به حبس توسط سامانه های الکترونیکی در موراد زیر اعلام فرمائید:
آیا اعمال مقررات ماده مذکور منوط به صدور رای و ارسال پرونده به اجرای احکام کیفری و سپس درخواست دادستان و قاضی اجرای احکام کیفری از دادگاه می‌باشد یا می بایست دادگاه راسا ضمن حکم به حبس محکوم علیه اقدام به اعمال ماده مذکور نماید؟
آیا اعمال مقررات ماده مذکور منوط به سپری شدن مواعد مذکور در ماده 58 قانون مجازات اسلامی می‌باشد؟
آیا مدت زمان تحت نظارت قرار دادن محکوم به تشخیص دادگاه است و یا دقیقا به میزان حبس تعینی است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1) هرچند بر اساس ماده 553 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، قاضی اجرای احکام نیز می‌تواند اجرای نظام نیمه‌آزادی و آزادی تحت نظارت سامانه‌های الکترونیکی محکوم‌علیه را طبق مقررات راجع به دادرسی الکترونیکی به دادگاه صادرکننده حکم، پیشنهاد دهد، اعمال مقررات ماده 62 قانون مجازات اسلامی 1392 در حین صدور حکم محکومیت متهم به مجازات حبس و در صورت وجود شرایط مقرر در تعویق مراقبتی، با رضایت محکوم به حبس، بلامانع است. بنابراین، در فرض سوال نیز دادگاه بدوی با احراز شرایط مقرر در ماده 62 قانون مجازات اسلامی 1392 می‌تواند پس از انشاء محکومیت حبس، در همان رأی با رضایت محکوم به حبس، وی را در محدوده مکانی مشخص تحت نظارت سامانه‌های الکترونیکی قرار دهد. بند 2 ماده 2 و بند ب ماده 7 آیین نامه اجرایی مراقبت های الکترونیکی مصوب 1397/4/10 به خوبی، موید این نظر است.
2) مطابق ماده 62 قانون مجازات اسلامی 1392، استفاده از تأسیس حقوقی موضوع این ماده، منوط به وجود شرایط مقرر در تعویق مراقبتی موضوع مواد 40 و 41 (بند ب) این قانون است، در نتیجه شرط اجرای قسمتی از مجازات حبس موضوع ماده 58 قانون یاد شده که ناظر به محکومین به حبس تعزیری در بهره مندی از نظام آزادی مشروط است، نسبت به محکومین به حبس موضوع ماده 62 قانون موصوف (که تأسیس حقوقی مستقلی از نظام آزادی مشروط است) منتفی است.
3) با توجه به ماده 62 قانون مجازات اسلامی 1392، قراردادن محکوم به حبس در جرایم تعزیری از درجه 5 تا درجه 8 (با رضایت وی) در محدوده مکانی مشخص، تحت نظارت سامانه های الکترونیکی به مدت محکومیت حبس وی است. به عبارت دیگر چنین اقدامی مجازات جایگزین حبس با همان مدت خواهد بود.