صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1385/05/19
برگزار شده توسط: استان اردبیل/ شهر مشگین شهر
موضوع
عواقب عدم رعایت مقررات قانونی در رسیدگی به اعتراض ثبت ملک
پرسش
در پرونده‌ای شخص (الف) شکایتی علیه شخص (ب) و مامورین اداره ثبت اسناد و املاک مطرح و اظهار داشته که شخص (ب) با توجه به اعتراض وی به ثبت ملکی که با هم اختلاف داشته‌اند و با توجه به این‌که می‌دانسته در پرونده مذکور رای علیه وی صادر خواهد شد به اداره ثبت مراجعه و تقاضای ثبت ملک به نام خود می‌کند و مستند خویش را یک برگ رای قطعی دادگاه اعلام می‌کند که در رای مذکور دادخواست تقابل شاکی به لحاظ عدم طرح صحیح دعوا رد و مختومه شده است و اداره ثبت نیز بدون توجه به این موضوع و با توجه به اعتراض شاکی به ثبت ملک که در پرونده ثبتی موجود بوده ملک را به نام متهم (شخص ب) ثبت کرده است. بنا به مراتب:
1- آیا عمل شخص (ب) از لحاظ مقررات جزایی کشور جرم است؟
2- آیا عمل مامورین ثبت که با توجه به رای قبلی بدون توجه به اعتراض شخص (الف) به ثبت ملک، مبادرت به ثبت آن به نام شخص (ب) کرده‌اند واجد وصف کیفری است؟ در صورت مثبت بودن عمل ارتکابی با کدام عنوان مجرمانه مطابقت دارد؟
نظر هیات عالی
نشست قضایی (*1) مدنی: چنان‌چه احراز شود که شخص (ب) با مامورین ثبت تبانی کرده و بدون رعایت مقررات و رسیدگی به اعتراض معترض به ثبت و تعیین تکلیف نهایی از پرونده اعتراض به ثبت، اقدامات ثبتی را متوقف نکرده و با سوءنیت و برخلاف حق اقدام به ثبت ملک غیر، در دفتر املاک به نام شخص (ب) کرده باشند و دادگاه حقوقی با توجه به اعمال ماده 13 قانون آیین دادرسی کیفری اعتراض معترض را وارد تشخیص داده، حکم بر ابطال عملیات ثبتی صادر نماید، مامورین ذی‌مدخل اداره ثبت اسناد و املاک مربوط مطابق ماده 605 قانون مجازات اسلامی کتاب تعزیرات و متقاضی ثبت به عنوان شرکت در جرم، مستحق تعقیب و مجازات قانونی خواهند بود.
نظر اکثریت
شخص (ب) که متصرف ملک بوده به استناد تصرف خود تقاضای ثبت ملک کرده است. اگرچه می‌دانسته که در پرونده اعتراض به ثبت که از ناحیه شخص (الف) اقامه شده رای علیه وی صادر خواهد شد لیکن چون اقدامات شخص (ب) مسبوق به تصرف قبلی است عمل وی جرم نیست و قابل مجازات نمی‌باشد. ولی نظر به این‌که مامورین اداره ثبت می‌دانسته‌اند که سابقاً در خصوص دعوای شخص (ب) قرار رد دعوا صادر شده و آگاهی به این موضوع که شخص (الف) نسبت به ثبت ملک اعتراض کرده و پرونده در محاکم حقوقی تحت رسیدگی است اقدام به ثبت ملک به نام شخص (ب) کرده‌اند، سوءنیت آنها محرز و عملشان با ماده 605 قانون مجازات اسلامی کتاب تعزیرات منطبق است.
نظر اقلیت
اقدام شخص (ب) به لحاظ این‌که طریق ارتکاب جرم مامورین اداره ثبت را تسهیل کرده، عنوان معاونت در جرم بوده وفق مقررات قابل مجازات است در خصوص اقدامات مامورین اداره ثبت وفق نظر اکثریت عمل آنها با ماده 605 قانون مجازات اسلامی کتاب تعزیرات منطبق است.