صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1392/11/09
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر ساری
موضوع
اخذ وجه‌الکفاله از حقوق مستمری‌بگیران در صورت فوت کفیل با وجود صدور دستور اخذ وجه‌الکفاله
پرسش
آیا بعد از تخلف کفیل از معرفی مکفول و صدور دستور اخذ وجه‌الکفاله و فوت کفیل قبل از اخذ وجه‌الکفیل اخذ وجه‌الکفاله از حقوق مستمری‌بگیر جایز است؟
نظر هیئت عالی
در صورتی‌که کفیل در زمان حیات خود از معرفی و به حضور آوردن مکفول خود کوتاهی نکرده باشد و به عبارت دیگر در زمان حیات خود تخلفی نکرده باشد در هنگام فوت تعهدی نداشته و ذمّه‌ی وی اشتغالی نداشته تا بعد از فوت به ماترک منتقل گردد. در صورتی‌که در زمان حیات تخلف کرده باشد به میزان وجه‌الکفاله، اشتغال ذمّه وی فراهم است که در صورت قبول ماترک و در حدود آن قابل استیفاست، ارتباطی نیز به حقوق مستمری‌بگیر و حقوق مستمری ندارد لذا نظر اکثریت تأیید می‌شود.
نظر اکثریت
امکان اخذ وجه‌الکفاله از حقوق مستمری بگیران وجود ندارد زیرا: اولاً - مستمری جزء ماترک کفیل متوفیٰ محسوب نمی‌شود تا بتوان بدهی‌های متوفیٰ را از محل آن دریافت کرد ثانیاً - برابر تبصره یک ماده 96 قانون اجرای احکام مدنی از حقوق بازنشستگی و وظیفه در صورتی می‌توان توقیف و کسر کرد که دین مربوط به شخص بازنشسته یا وظیفه بگیر باشد ثالثاً - بر اساس نظریه مشورتی 10258/7 - 18/12/82 وجه‌الکفاله از ورثه مشروط به آن است که متوفیٰ دارای ترکه‌ای باشد که لااقل به اندازه وجه‌الکفاله باشد در حالی‌که حقوق مستمری فرد، ترکه محسوب نمی‌شود.
نظر اقلیت
وجه‌الکفاله باید از حقوق مستمری کسر و دریافت شود چرا که دارایی متوفیٰ به دو دسته دارایی مثبت و دارایی منفی تقسیم می‌شود. پس از فوت کفیل وقتی ورثه وی دارایی نسبت وی را قبول کردند باید دارایی منفی و یعنی بدهی‌های وی را هم بپذیرند. بنابراین، بدهی متوفیٰ بابت وجه‌الکفاله باید از حقوق مستمری ورثه کسر شود.