صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/03/01
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر دهاقان
موضوع
اختیارات دادگاه در رسیدگی به دلایل احصا شده از سوی شاکی در دعاوی حقوقی
پرسش
چنانچه شخصی دادخواست حقوقی تقدیم دادگاه نماید و دلایل مثبته خود را منحصر در اخذ شهادت شهود و رونوشت اسناد قرار دهد، آیا دادگاه این اختیار را دارد که علاوه بر دلایل مزبور راساً اقدام به تحقیقات نماید؟ به عبارت دیگر آیا دادگاه موظف است در حدود دلایل احصا شده از سوی خواهان تحقیق نماید یا منحصر به آن دلایل نمی‌باشد و می‌تواند هر تحقیقی که برای کشف حقیقت لازم باشد انجام دهد؟
نظر هیئت عالی
مطابق ماده 199 ق.آ.د.م دادگاه با حفظ اصل بی‌طرفی نسبت به اصحاب دعوی علاوه بر رسیدگی به دلایل ابرازی طرفین، هرگونه تحقیقی که در جهت کشف حقیقت لازم باشد می‌تواند انجام دهد، زیرا قاضی نسبت به حق بی‌طرف نیست و این به معنای خروج از بی‌طرفی محسوب نمی‌شود.
نظر اکثریت
دادگاه در صورتی که مقتضی بداند این اختیار را دارد که وارد رسیدگی به سایر دلایل گردد. مثبت این ادعا ماده 242 قانون آئین دادرسی مدنی در مبحث گواهی می‌باشد که این اختیار را به قاضی داده است که در صورتی که مقتضی بداند گواهان را احضار نماید. از طرفی همانند پرونده‌های کیفری که مراجع کیفری هر تحقیقی لازم بدانند انجام می‌دهند، در دادگاه حقوقی هم این امر بلامانع است. البته این امر نباید باعث خدشه وارد شدن به اصل بی‌طرفی قاضی و منع تحصیل دلیل گردد.
نظر ابرازی
دادگاه در حدود دلایلی که خواهان قید کرده ملزم به رسیدگی است و اگر دلایلی را خواهان ذکر نکرده باشد، دادگاه مکلف و مختار به ورود نمی‌باشد.