صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/06/20
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر ساری
موضوع
مرجع صالح به رسیدگی درخواست واخواهی از محکومیت غیابی متهم
پرسش
حکم بر محکومیت غیابی متهم صادرشده که شاکی به لحاظ قلّت مجازات نسبت به آن تجدیدنظرخواهی می‌نماید. پرونده به دادگاه تجدیدنظر ارسال و شعبه تجدیدنظر، مجازات را مطابق ماده 458 قانون آئین دادرسی کیفری بررسی و سپس مجازات را برابر مقررات قانونی تشدید می‌نماید و در نهایت پرونده به اجرای احکام کیفری ارسال می‌گردد که متهم در این مرحله از رای غیابی درخواست واخواهی می‌نماید.
مرجع رسیدگی به درخواست واخواهی محکوم‌علیه غیابی، دادگاه بدوی می‌باشد یا تجدیدنظر؟
نظر هیئت عالی
در فرض استعلام، موضوع از مصادیق ماده 461 قانون آیین دادرسی کیفری است لذا محکوم غایب حق واخواهی نسبت به حکم محکومیت صادره از سوی دادگاه تجدیدنظر را دارد.
نظر اکثریت
غیابی یا حضوری بودن رای، مختص متهم می‌باشد و یک الزام قانونی برای مرجع رسیدگی می‌باشد و این امر مختص امور کیفری نبوده بلکه موضوع حقوقی هم می‌تواند باشد، زمانی که دادگاه تجدیدنظر تقاضای شاکی را می‌پذیرد و می‌خواهد مجازات را تشدید کند اولاً: بررسی می‌کند عمل ارتکابی مجرمانه است یا خیر. اگر عمل جرم نباشد حکم به برائت متهم می‌دهد هرچند موضوع تجدیدنظرخواهی نبوده باشد. ثانیاً: بررسی می‌کنند عمل به وسیله متهم ارتکاب یافته است یا خیر؟ ثالثاً: شرایط رای غیابی را دارد یعنی اینکه رای صادره حضوری یا غیابی می‌باشد. مع‌الوصف با توجه به مراتب فوق به لحاظ اینکه: 1- رسیدگی دادگاه تجدیدنظر ماهیتی می‌باشد به هر دو جزء جرم یعنی امر و نهی و ضمانت اجراء قانونگذار را مورد بررسی قرار می‌دهد. 2- رای صادره دادگاه تجدیدنظر غیابی می‌باشد و حق متهم محفوظ است. 3- با صدور رای از ناحیه دادگاه تجدیدنظر رای دادگاه بدوی دیگر اعتبار ندارد به عبارت دیگر وجود خارجی نداشته و رای دوم که دادگاه تجدیدنظر صادر نمود و قابلیت اجراء را دارد. 4- دادگاه بدوی نمی‌تواند رای دادگاه تجدیدنظر را تغییر بدهد جزء در مواردی که قانون مشخص نموده است و این یک قاعده می‌باشد که در عرف قضائی همانند اعاده دادرسی در امور حقوقی به واخواهی باید در دادگاه تجدیدنظر رسیدگی شود.
نظر اقلیت
دادگاه تجدیدنظر براساس حقی که قانونگذار در ماده 458 قانون آئین دادرسی کیفری به شاکی داده است، مکلف به رسیدگی می‌باشد و در چارچوب قانون و محدوده تقاضای شاکی رسیدگی می‌کند و مجازات را تشدید می‌نماید و وارد رسیدگی ماهیتی نشده است. مع‌الوصف با توجه به اینکه قوانین آئین دادرسی کیفری شکلی و از قواعد آمره می‌باشد و حق مکتسبه متهم بوده و مطابق مواد 406 و 461 قانون آئین دادرسی کیفری، نمی‌شود یک مرحله رسیدگی را از متهم سلب نمود فلذا دادگاه بدوی به واخواهی رسیدگی می‌کند.