تاریخ نظریه: 1398/11/08
شماره نظریه: 7/98/724
شماره پرونده: ک 427-861-89
استعلام:
احتراما بروز حوادث مسافری منجر به فوت و جراحت موضوع مبتلا به در شرکت بهره برداری راه آهن شهری تهران و حومه می‌باشد لذا در هنگام بروز هر نوع واقعه یا رویداد هم چون تجاوز به حریم ریلی منجر به فوت یا ایراد صدمه بدنی و... موجب توقف و تاخیر در سیر حرکت قطارهای متروی تهران می‌شود در این راستا این شرکت بهره برداری مترو به جهت ارایه خدمات مناسب به شهروندان به دلیل عدم امکان جا به جایی مسافران آسیب دیده از صحنه محل حادثه با مشکلات بسیاری توقف طولانی مدت در حرکت قطارها و نارضایتی شهروندان رو به رو است شرکت بهره برداری راه آهن شهری تهران و حومه با توجه به مادتین 4 و 8 قانون ایمنی راهها و راه آهن می بایست در کمترین زمان امکان حرکت مجدد قطارها را پس از وقوع حوادث ریلی مهیا نماید با توجه به بند اول و دوم ماده واحده قانون مجازات خودداری از کمک به مصدومین و رفع مخاطرات جانی پرسنل این شرکت با توجه به دستورالعمل های موجود اطلاع رسانی لازم را به فوریت های پزشکی اورژانس تهران به انجام رسانده و کمک های اولیه لازم را در اختیار فرد مصدوم قرار می دهند ولی با توجه به اینکه در بسیاری از مواقع نیاز است که فرد مصدوم از محل حادثه جا به جا شده تا امکان حرکت قطار و یا راه اندازی تجهیزات و تاسیسات ریلی و فنی فراهم آید که این اقدام می‌تواند نوعی بر هم زدن صحنه تلقی شده که با مواد 2، 3 و 10 آئین نامه اجرایی حدود و اختیارات شرح وظایف و چگونگی بررسی صحنه جرم مغایر است همان گونه که مستحضرید در زمان بروز هر نوع حادثه ریلی اولویت بازگشایی خطوط مربوط به حرکت قطارها و ارایه خدمات مسافری از اهم وظایف این ناوگان عظیم درون شهری بوده که این اقدام با الزامات قانونی در خصوص حوادث جرحی و فوتی عدم بر هم زدن صحنه وقوع جرم در تعارض است البته حسب اعلام شرکت بهره برداری مترو در گذشته به دلیل بروز موارد مشابه در مسیر حرکت قطارهای برون شهری راه آهن جمهوری اسلامی وزارت راه وترابری طی ارسال درخواستی به ریاست محترم قوه قضائیه درخواست مساعدت و تعیین تکلیف درموارد مربوط به حوادث مسافری را نموده که پیرو این درخواست تجویز نامه ای در سال 1382 توسط ریاست محترم نهاد قوه قضائیه مبنی برعدم توقیف قطارها در حوادث ریلی صادر شده ودر مجوز مذکور اعلام می‌گردد به جهت عدم اتلاف وقت وسرگردانی مسافران در هنگام بروز حادثه قطار به حرکت خود ادامه دهند علی ایحال با توجه به موارد فوق الذکر و نظر به اهمیت حفظ نظم ایمنی مسافران و شهروندان محترم و با عنایت به اینکه عدم جا به جایی مصدومان در زمان بروز حادثه در محدوده حرکت قطارها و اماکن داخلی و ایستگاه ها موجب بروز تاخیرات طولانی مدت برای حرکت سایر قطارهای مترو می‌شود دستور فرمایید بررسی و اعلام می‌گردد در صورت بروز حوادث ریلی منجر به فوت وجرح تکلیف شرکت بهره برداری مترو در خصوص توقف حرکت قطارها حفظ صحنه جرم و جا به جایی مصدومان چیست تسریع در پاسخگویی و رسیدگی خارج از نوبت موجب امتنان است./ع
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
در فرض سوال در مواردی که در محدوده مسیرهای قطار شهری تهران و حومه (مترو) حوادث ریلی منتهی به فوت یا صدمه بدنی واقع گردد (نظر به «قدر مشترک» وظیفه وسایل نقلیه ریلی شهری و بین شهری در انتقال جمعی مسافر در زمان و مسیر مشخص) با عنایت به ملاک ماده 8 قانون ایمنی راهها و راه آهن مصوب 1349 با اصلاحات بعدی، مطابق ضوابط مقرر در ماده مذکور رفتار می‌گردد و «کیفیت اقدام بر اساس ماده موصوف و ترتیبات آن» (که با لحاظ مصالح عمومی وضع گردیده) منافاتی با ضوابط و مقررات ناظر به حفظ و بررسی صحنه جرم ندارد