صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/09/07
برگزار شده توسط: استان آذربایجان شرقی/ شهر تبریز
موضوع
اعاده دادرسی در خصوص تشدید مجازات در مرحله تجدیدنظر
پرسش
فردی در دادگاه بدوی علی رغم اینکه مجازات عمل ارتکابی او حبس و شلاق بوده ولی به موجب حکم دادگاه صرفا به مجازات حبس محکوم شده است و در مرحله تجدیدنظرخواهی با نظر دادگاه مجازات شلاق نیز اضافه و نهایتا رای بدوی تایید گردیده است. محکوم علیه به جهت تشدید مجازات در این مرحله درخواست اعاده دادرسی نموده که دیوانعالی کشور نیز با این استدلال که مجازات در مرحله تجدیدنظر تشدید شده است، اعاده دادرسی را تجویز نموده است. دادگاه تجدیدنظر شعبه هم عرض با بررسی پرونده، اتهامی را متوجه متهم نمی داند. حال آیا می‌تواند برای کل موضوع رای برائت صادر نماید؟ و یا اینکه چون مورد اعاده دادرسی در خصوص تشدید مجازات (شلاق) بوده صرفا مجاز به اظهارنظر در آن خصوص می‌باشد؟
نظر هیئت عالی
اگر چه ظاهراً قانون در ماده 480 قانون آیین دادرسی کیفری تصریح به همان قسمت نقض کرده است، مع الوصف چنانچه قاضی به برائت متهم برسد با توجه به اصول دادرسی عادلانه منعی در جهت تبرئه متهم نمی‌باشد زیرا اعاده دادرسی به معنی اصلاح حکم نیست اگر چه در موضوع سوال عمل دادگاه تجدید نظر تشدید محسوب نمی شود نتیجتاً نظریه اقلیت صحیح اعلام می‌گردد.
نظر اکثریت
ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری جهات دادرسی را بیان داشته و این جهات می بایست رعایت شوند و با اطلاق ماده 480 قانون مذکور که صراحتا اعلام داشته است: «... در صورتی که درخواست اعاده دادرسی راجع به قسمتی از حکم باشد، فقط همان قسمت نقض یا اصلاح می‌شود»، در فرض سوال نیز با توجه به اینکه درخواست اعاده دادرسی از طرف محکوم علیه صرفا در خصوص تشدید مجازات (شلاق) بوده است، دادگاه تجدیدنظر هم عرض فقط مجاز به اظهارنظر درآن مورد بوده و مجوزی برای ورود به کل موضوع را نخواهد داشت.
نظر اقلیت
ماده 480 آیین دادرسی کیفری زمانی اطلاق دارد که موضوع قابل تفکیک باشد و مشمول فرض سوال نخواهد بود. همچنین مطابق بند (ب) ماده 455 قانون مذکور و با لحاظ اجرای عدالت و اصل استقلال قضایی و تجویز اعاده دادرسی توسط دیوان، دادگاه تجدیدنظر می‌تواند به کل موضوع ورود کرده و چون با بررسی پرونده، اتهامی را متوجه متهم نمی داند برای کل موضوع حکم برائت صادر نماید.