تاریخ نظریه: 1399/11/20
شماره نظریه: 7/99/1562
شماره پرونده: 99-156-1562 ک
استعلام:
وفق ماده 542 قانون آیین دادرسی کیفری درخواست عفو مجازات محکوم به سلب حیات وفق شرایط مندرج در ماده موصوف صرفاً برای یک بار آن هم با مجوز دادگاه صادرکننده قابل طرح است. با توجه به این مقرره، آیا امکان طرح مجدد عفو محکوم به سلب حیات در صورت عدم موافقت با عفو مجازات برای بار اول، مستند به آیین‌نامه کمیسیون عفو و تخفیف مجازات محکومان میسور است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، آیین‌نامه، هم‌تراز با قانون نیست تا بی‌اعتباری آن مستلزم نسخ آن به طور صریح یا ضمنی از سوی مقنن باشد؛ بلکه قضات در صورتی که آیین‌نامه را مغایر با قانون تشخیص دهند، برابر اصل یکصد و هفتادم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نمی‌توانند آن را اجرا کنند و مرجع تصویب‌کننده نیز می‌تواند با لحاظ تغییر قوانین، نسبت به اصلاح آیین‌نامه اقدام کند.
ثانیاً، به موجب ماده 542 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 تقاضای محکوم مبنی بر عفو مجازات موضوع این ماده، تنها یک بار تا اعلام نتیجه از سوی کمیسیون عفو و تخفیف مجازات محکومان موجب تأخیر اجرای حکم می‌شود. البته این امر مانع طرح مجدد درخواست عفو از سوی مقامات و اشخاص مذکور در ماده 7 آیین‌نامه پیش‌گفته نیست.