صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/08/01
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر تیران
موضوع
اعاده اموال توقیف شده از کفیل یا وثیقه گذار، پس از معرفی مجدد محکوم علیه به زندان
پرسش
وقتی محکوم‌علیه که ضامن دارد، غیبت از زندان داشته باشد و بعد از چند ماه مجدداً جلب گردد و در این فاصله اموال ضامن توقیف شده باشد، آیا بعد از جلب و معرفی به زندان باید اموال توقیف شده از ضامن به وی عودت شود یا به محکوم‌له داده شود یا وفق آیین دادرسی کیفری عمل شود؟
نظر هیات عالی
صرف‌نظر از ابهام در سوال و اینکه استفاده از کلمه ضامن دقیق نیست و بهتر است گفته شود کفیل یا وثیقه‌گذار به نظر اکثریت اعضای هیات عالی در فرض پرسش که عملیات اجرایی به اتمام نرسیده است، باید مطابق مقررات ماده 236 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 رفتار گردد.
نظر اکثریت
موضوع تفکیک می‌شود 1- آنچه از کفیل وصول شده که در این مورد مشمول آیین دادرسی کیفری نمی‌شود. 2- آنچه وصول نشده است، با توجه به اینکه موعد بیست روزه که در تبصره 1 ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مستنبط از فقه نیست و از طرفی ماهیت عقد منعقد شده بین قاضی اجرا و کفیل کفالت می‌باشد و نه عقد ضمان، لذا تعهد اولیه کفیل حاضر نمودن محکوم‌علیه است و از سوی دیگر ذیل تبصره 1 ماده 3 نیز رجوع به مقررات آیین دادرسی کیفری را لازم دانسته، لذا نه تنها با معرفی محکوم‌علیه کفیل بری الذمه شده و مستند به ماده 236 قانون آیین دادرسی کیفری به تعهد خود عمل نموده است، بلکه می‌توان به استناد همان ماده دستور ضبط وجه الکفاله تا4/1 را نیز به نفع دولت صادر نمود. حتی امکان صدور دستور جلب برای کفیل جهت جلب محکوم‌علیه نیز وجود دارد؛ زیرا تمام اقدامات در جهت سهولت جلب محکوم‌علیه توسط اجرای احکام می‌بایست انجام شود.
نظر اقلیت
اگر دستور ضبط وثیقه و استیفای محکوم‌به از محل آن صادر شده باشد؛ کلاً جلب منتفی است و نباید محکوم را جلب کرد، زیرا حق محکوم‌له بر وثیقه یا وجه الکفاله قرار گرفته و کفیل یا وثیقه‌گذار از معرفی محکوم‌علیه ظرف بیست روز تخلف نموده و انجام تعهد با انقضای مهلت از فرد رفع تکلیف نخواهد کرد و منظور از عبارت (سایر مقررات مربوط به این دستورها) ذیل تبصره 1 ماده 3 قانون نحوه اجرا، مواردی از قبیل کفایت ابلاغ قانونی به کفیل یا وثیقه‌گذار به استناد ماده 231 قانون آیین دادرسی کیفری می‌باشد و لذا امکان جلب مجدد محکوم‌علیه وجود ندارد.