تاریخ نظریه: 1399/06/15
شماره نظریه: 7/99/678
شماره پرونده: 99-186/3-678ک
استعلام:
چنانچه محکومیت قطعی فردی منجر به محرومیت وی از حقوق اجتماعی مذکور در ماده 25 قانون مجازات اسلامی شده باشد اما با لازم‌الاجرا شدن قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 1399 به لحاظ کاهش میزان مجازات مقرر قانونی و در نتیجه کاهش درجه جرم، از شمول ماده 25 قانون مجازات اسلامی خارج شود، آیا محرومیت‌های اجتماعی و توابع ناشی از آن بر محکوم بار می‌گردد؟ (برای نمونه جهت بررسی سابقه موثر کیفری در سرقت‌هایی که ارزش مال کمتر از دویست میلیون ریال است و احراز قابل گذشت بودن جرایم ارتکابی در راستای ماده 104 اصلاحی، ملاک، مجازات قانونی زمان صدور حکم محکومیت یا مجازات کاهش یافته طبق قانون کاهش مجازات حبس است؟)
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- در فرض سوال که مجازات قانونی جرم طبق قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 1399 تقلیل یافته است، مجازات تقلیل‌یافته، مجازات قانونی جرم است و چون قانون لاحق نسبت به قانون سابق اخف است، نسبت به احکام قطعی که قبل از لازم‌الاجرا شدن این قانون صادر شده است، باید مطابق بند «ب» ماده 10 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 عمل شود و قاضی اجرای احکام مکلف است قبل از شروع به اجرا یا در حین اجرا از دادگاه صادرکننده حکم درخواست اصلاح حکم کند و بر این اساس اجرای محکومیت سابق، اعم از این‌که دارای آثار تبعی باشد یا نه، منتفی و حکم جدید اجرا خواهد شد.
2- شرط نداشتن سابقه موثر کیفری برای قابل گذشت بودن بزه‌های موضوع ماده 104 قانون مجازات اسلامی اصلاحی 1399 مربوط به زمان وقوع جرم است.