مجازات جایگزین شلاق تعزیری

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1396/09/21
برگزار شده توسط: استان یزد/ شهر یزد

موضوع

مجازات جایگزین شلاق تعزیری

پرسش

فردی از بابت اتهام توهین به مجازات شلاق محکوم گردیده، لیکن به لحاظ بیماری و بنا به نظر پزشکی قانونی قادر به تحمل این کیفر نباشد با این وصف دادگاه برای تعیین مجازات مناسب در صورتی که نظر به جزای نقدی داشته باشد چه معیاری را باید مدنظر قرار دهد، جزایی نقدی موضوع ماده 608 ق. م. ا یا تعیین جزایی نقدی بر اساس معیارهای قانونی ؟

نظر هیئت عالی

مقررات ماده 502 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 با اصلاحات و الحاقات بعدی درباره تجویز تبدیل مجازات محکوم‌علیه به مجازات مناسب دیگر تحت شرایط مقرر در این ماده، تأسیس خاصی است که متفاوت از نهادهای ارفاقی، نظیر تخفیف در مجازات و یا تعلیق اجرای آن می‌باشد و دادگاه در صورت احراز شرایط مذکور، باید مجازات مندرج در حکم قطعی را به گونه‌ای که نسبت به شرایط محکوم‌علیه و قابلیت تحمل وی مناسب تشخیص می‌گردد، به مجازات دیگری تبدیل نماید و در هر صورت، مجازات جدید نباید نسبت به مجازات سابق با لحاظ معیارهایی مانند درجه‌بندی مجازات‌های مذکور در ماده 19 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و همچنین مواد 516 و 529 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، شدیدتر باشد؛ بنابراین نظریه اکثریت قضات محترم دادگستری استان یزد مورد تأیید است.

نظر اکثریت

آنچه مسلم است اینکه دادگاه در زمان صدور حکم با توجه به شرایط و اوضاع و احوال و وضعیت متهم از بین مجازاتهای موضوع ماده 608 ق. م. ا کیفر شلاق را اختیار نموده، حال که در مرحله اجرای حکم شرایط اعمال ماده 502 ق. آ. د. ک فراهم است انتخاب جزای نقدی به عنوان مجازات مناسب نمی تواند بدون ضابطه باشد و نیز نباید شدیدتر از مجازات سابق باشد و نیز برگشت به اصل ماده 608 ق. م. ا و تعیین جزای نقدی موضوع آن ماده نیز مجاز نمی‌باشد.
لذا تعیین جزایی نقدی می بایست با در نظر گرفتن معیارهای قانونی مندرج در ماده 148 ق. آ. د. ک یا ضابطه درجه بندی مجازاتها صورت گیرد.

نظر اقلیت

در تبدیل کیفر شلاق به جزای نقدی دادگاه نمی تواند جزای نقدی بیشتر از آنچه در ماده 608 ق. م. ا به عنوان عنصر قانونی آمده تعیین نماید که در این صورت خلاف قانون و نظر مقنن است و تغییر میزان مجازات هرجرم تنها با نظر مقنن ممکن است.