صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/07/08
برگزار شده توسط: استان فارس/ شهر اقلید
موضوع
تعیین وکیل تسخیری در تحقیقات مقدماتی
پرسش
در صورتی که پرونده با قرار جلب به دادرسی به دادگاه کیفری یک ارسال و دادگاه کیفری یک به علت عدم تعیین وکیل تسخیری پرونده را جهت رفع نقص به دادسرا اعاده نماید آیا تحقیقات سابق بازپرس از جمله تفهیم اتهام بی اعتبار می‌باشد و باید تجدید گردد؟
نظر هیئت عالی
نظریه شماره 316/98/7 مورخ 29/4/98 اداره حقوقی قوه قضائیه بشرح زیر مورد تائید اعضاء هیات عالی است:
با توجه به صراحت تبصره 2 ماده 190 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 در جرایمی که مجازات آن سلب حیات یا حبس ابد است،چنانچه متهم اقدام به معرفی وکیل ننماید بازپرس برای وی وکیل تسخیری انتخاب می کند. صرف عدم رعایت این امر در دادسرا موجب بی اعتباری تحقیقات مقدماتی و کیفرخواست صادره نمی‌باشد، اما بنا به تشخیص دادگاه، تحقیق از متهم و دیگر تحقیقاتی که عدم حضور وکیل موجب مخدوش بودن آن گردیده، کان لم یکن تلقی می‌شود و دادگاه می‌تواند حسب مورد در اجرای ماده 341 یا بند الف ماده 389 قانون آیین دادرسی کیفری رفع نقص تحقیقات را با حضور وکیل از دادسرا بخواهد.
نظر اکثریت
سلب حق داشتن وکیل یا عدم تفهیم حق داشتن وکیل مستند به تبصره یک ماده 190 قانون ایین دادرسی کیفری اصلاحی سال 1394 صرفاً تخلف انتظامی می‌باشد در صورتی که در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 قید شده بود که موجب بی اعتباری تحقیقات می‌باشد به نظر باید تحقیقات مقدماتی را دسته بندی نمود آنجا که نیاز به حضور متهم و دفاع ایشان نیست تحقیقات بدون تعیین وکیل نیز معتبر می‌باشد ولی برای تفهیم اتهام به متهم حضور وکیل ضرورت داشته مگر اینکه جهت سرعت در انجام تحقیقات و اینکه تفهیم اتهام اولیه ضرورت پیدا کند و دسترسی به وکیل تسخیری نباشد می توان تفهیم اتهام اولیه نمود ولی آخرین دفاع باید با حضور وکیل تسخیری صورت گیرد. مثلا در جرم مشهودی که متهم دستگیر شده و نیاز به تفهیم اتهام و صدور قرار تامین کیفری می‌باشد و دسترسی به وکیل تسخیری نباشد این تحقیقات معتبر می‌باشد.
نظر اقلیت
حفظ حقوق شهروندی و آمرانه بودن قانون آیین دادرسی کیفری به نظر ایجاب می‌نماید که باید وکیل تعیین و عدم تعیین وکیل موجب بی اعتباری کامل تحقیقات مقدماتی می‌شود.