صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/09/22
برگزار شده توسط: استان قزوین/ شهر قزوین
موضوع
بررسی لزوم ارائه گواهی حصر وراثت جهت رسیدگی به دعاوی اثبات زوجیت و اثبات نسب نسبت به متوفی
پرسش
رسیدگی به دعاوی اثبات نسب و اثبات زوجیت نسبت به متوفی که وراث طرف دعوا واقع می‌شوند مستلزم ارائه گواهی حصر وراثت می‌باشد یا خیر؟
نظر هیئت عالی
طبق ماده 360 قانون امور حسبی، هر ذی نفعی می‌تواند اقدام به اخذ گواهی حصر وراثت نماید، لیکن اثبات حصر وراثت صرفاً گواهی انحصار وراثت نمی‌باشد بلکه دادگاه ها و مراجع قضایی از طرق دیگر از جمله استشهادیه یا شهادت شهود نیز می‌توانند استفاده کنند و نظریه مشورتی شماره 1641/7 مورخ 1370/3/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه نیز موید این تفسیر و دیدگاه می‌باشد؛ بنابراین دفتر دادگاه نباید با اخطار رفع نقص، خواهان را به ارائه دلیل که دادگاه خود آن را لازم می داند و خواهان آن را لازم ندانسته و احیاناً دسترسی به آن ندارد، تکلیف نماید؛ لذا نظریه اقلیت مطلوب است.
نظر اکثریت
صدور گواهی حصر وراثت مطابق قانون شوراهای حل اختلاف در صلاحیت شورای حل اختلاف می‌باشد و رسیدگی به دعاوی اثبات نسب و اثبات زوجیت نسبت به متوفی که وراث طرف دعوا واقع می‌شوند مستلزم ارائه گواهی حصر وراثت می‌باشد چون برای احراز سمت خواندگان در پاسخ گویی به دعوای مطروحه وایضاً تعداد آن ها و نسبت آن ها به متوفی جهت رسیدگی به دعاوی مزبور ضروری است و چنانچه گواهی حصر وراثت ضمیمه نگردیده باشد دادخواست ناقص محسوب و منجر به صدور رفع نقص خواهد بود و نظریات مشورتی شماره های 1793/ 7 مورخ 25/ 03/ 1389و 7951/ 7 مورخ 1377/11/05 و 4662/7 مورخ 1377/06/25 اداره کل حقوقی قوه قضائیه نیز در این راستا می‌باشد.
نظر اقلیت
نیازی به ارائه گواهی حصر وراثت جهت رسیدگی به دعاوی اثبات نسب و اثبات زوجیت نیست و چنانچه دادگاه از طرق دیگر نسبت طرفین را احراز نمود می‌تواند رسیدگی وحکم صادر کند.