تاریخ نظریه: 1398/08/04
شماره نظریه: 7/98/668
شماره پرونده: 98-25-668 ک
استعلام:
در قوانین به ویژه قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح موضوع مواد 118 و 119 و... جرایمی احصاء شده که مجازات مرتکبین تنزیل درجه یا رتبه و اخراج از نیروهای مسلح در نظر گرفته شده است که مجازاتهای مذکور پس از قطعیت حکم در حق محکوم علیه اجرا می‌گردد لیکن مراجع قضایی یا قضات در اجرای این نوع مجازاتها نسبت به بعضی از محکومینی که به هر دلیل در زمان اجرای حکم از خدمت در نیروهای مسلح بازنشسته می‌شوند دجار تردید و تهافت نظر هستند با این توصیف که عده ای معتقدند این نوع مجازاتها در حق محکومینی که بازنشسته شده اند قابل اجرا است و برخی دیگر بر این اعتقادند که پس از نائل شدن به بازنشستگی زمینه اجرای این مجازاتها مرتفع شده و موضوع از مصادیق ماده 638 قانون ایین دادرسی کیفری 1392 است و می بایست به تکلیف مندرج در ماده مذکور عمل و پرونده حسب مورد از طریق دادستان به مراجع تجدید نظر و فرجامخواهی تقدیم گردد علی ایحال با این توصیف ارشاد فرمائید:
آیا اجرای حکم اخراج از خدمت و تنزیل درجه یا رتبه در مورد محکومینی که به هر دلیل به بازنشستگی نائل می گردند امکان پذیر است یا خیر؟
در صورت مثبت بودن پاسخ حسب مورد نحوه اجرا آن به چه نحو خواهد بود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اخراج از خدمت به معنای قطع رابطه استخدامی و منفک شدن مستخدم از خدمت است، بنابراین با توجه به بازنشسته شدن مستخدم، حکم به اخراج از خدمت یا تنزل درجه و رتبه به لحاظ نبود رابطه استخدامی قابلیت اجرا ندارد و در فرض استعلام که نظامی به علت رسیدگی به جرایم زمان اشتغال، در اجرای مواد 118 و 119 قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مصوب 1382 به اخراج از خدمت یا تنزل درجه یا رتبه محکومیت قطعی یافته و حال به لحاظ بازنشستگی، محکومیت اخیر قابل اجرا نیست، دادستان نظامی وفق ماده 638 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 با اصلاحات و الحاقات بعدی اقدام می‌نماید.