صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/05/25
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر نور
موضوع
اثر استرداد دعوی بر متفرعات آن
پرسش
در دعوی مطالبه وجه اگر خواهان در جلسه دادگاه اعلام نماید که روز گذشته طلب خود را از خوانده دریافت نموده و از این حیث حقی بر خوانده ندارد آیا دادگاه صرفاً نسبت به متفرعات دعوی حکم به محکومیت خوانده صادر می‌نماید یا خیر ؟ چنانچه خواهان دعوی خود را نسبت به اصل خواسته مسترد نماید آیا صدور حکم به محکومیت خوانده نسبت به متفرعات مجاز می‌باشد؟
نظر هیئت عالی
متفرعات دعوا از قبیل خسارات و هزینه های دادرسی، حق الوکاله ی وکیل و حق الزحمه کارشناسی تابع اصل دعوا است؛ بنابراین اگر دعوای اصلی مسترد شود و یا خواهان در جریان رسیدگی اعلام کند طلب خود را از خوانده دریافت کرده، دیگر در خصوص متفرعات آن حکم به نفع خواهان صادر نخواهد شد؛ بنابراین در مورد سوال طرح شده دادگاه باید به طور کلی در مورد خواسته اصلی و هم متفرعات دعوا بدون نیاز به تفکیک این دو خواسته قرار صادر کند، بدیهی است خواهان می‌تواند به طور علیحده و مستقل این دعوا را به عنوان خواسته اصلی طرح و مطالبه نماید.
نظر اکثریت
در خصوص بند اول سوال در مورد آیا دادگاه صرفا می بایست نسبت به متفرعات دعوی حکم صادر نماید نظر اتفاقی وجود دارد که متفرعات دعوی کماکان قابل مطالبه می‌باشد زیرا بر اساس ماده 515 قانون آیین دادرسی مدنی استحقاق خواهان در دریافت خسارات دادرسی منوط به تقصیر خوانده می‌باشد که در ما نحن فیه ارکان ان وجود دارد. لذا اتخاذ تصمیم در این خصوص منع قانونی ندارد. در خصوص قسمت دوم سوال مبنی بر اینکه چنانچه خواهان دعوی خود را نسبت به اصل خواسته مسترد نماید آیا صدور حکم نسبت به متفرعات مجاز می‌باشد یا خیر نظر اکثریت آنکه در ما نحن فیه نیز منع قانونی وجود ندارد زیرا اولاً ملاک تصمیم گیری در این خصوص صرف احراز تقصیر خوانده می‌باشد ثانیاً منظور از کلمه حکم ذیل ماده 515 قانون آیین دادرسی مدنی مطلق تصمیم گیری می‌باشد نه صدور حکم به معنای خاص آن.
نظر اقلیت
در خصوص قسمت اول سوال هیچ اختلاف نظری وجود ندارد اما در خصوص قسمت دوم سوال با توجه به ذیل ماده 515 قانون آیین دادرسی مدنی که کلمه حکم را به کار برده است دادگاه فقط در صورتی می‌تواند حکم به متفرعات نماید که را جع به دعوی اصلی حکم صادر نماید در این فرض که شخص دعوی اصلی را مسترد می‌نماید دعوی اصلی با قرار تصمیم گیری می‌گردد فلذا صدور حکم به متفرعات ممکن نیست. مضافاً اینکه استرداد دعوی اصلی به نوعی دلالت بر صرف نظر کردن خواهان از متفرعات نیز می‌باشد زیرا هنگامی که از اصل خواسته عدول می‌شود اعراض از متفرعات نیز اثر تبعی آن می‌باشد.