قابلیت تصحیح دستورات قضایی

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/03/24
برگزار شده توسط: استان قم/ شهر قم

موضوع

قابلیت تصحیح دستورات قضایی

پرسش

آیا دستورات قضایی (دستور تخلیه، دستور فروش املاک مشاعی) و دستور موقت و گزارش اصلاحی، قابل تصحیح می‌باشد یا خیر؟

نظر هیئت عالی

در تمام موارد مندرج در پرسش طرح شده (دستور تخلیه، دستور فروش املاک مشاعی، دستور موقت و گزارش اصلاحی) امکان تصحیح و رفع اشتباه وجود دارد؛ با این توضیح که اولاً؛ دستورهای قضایی قابل عدول هستند، پس به طریق اولی قابل تصحیح و اصلاح نیز می‌باشند.
ثانیاً؛ دستور موقت چون قابل اعتراض است پس در حکم قرار بوده و مشمول مقررات ماده 309 ق.آ.د.م می‌باشد و قابلیت تصحیح دارد.
ثالثاً؛ به گزارش اصلاحی، اصطلاحاً رای، قرار یا دستور قضایی گفته نمی شود؛ بلکه یک نهاد حقوقی مستقلی است که قاضی به عنوان محرّر نسبت به تحریر سازش و توافق طرفین اقدام می کند، بدیهی است در صورت حدوث اشتباه یا سهو قلم در نگارش قابلیت تصحیح را دارد.

نظر اتفاقی

کلیه موارد مذکور، قابل تصحیح می‌باشد.
مبانی استدلال:
1- وقتی آرای صادره (حکم و قرار) قابل اصلاح است، دستورات قضایی به نحو اولی، قابل تصحیح هستند.
2- دستورات قضایی مانند دستور فروش، قابل عدول هستند یعنی دادگاه، می‌تواند از دستور خود عدول نماید و وقتی دستورات مذکور، قابل عدول هستند؛ به نحو اولی قابل تصحیح نیز هستند، و با این وصف تصحیح دستورات مذکور، نیازمند این نیست که مشمول ماده 309 قانون آئین دادرسی مدنی باشند.
دو نکته: اولاً؛ دستور موقت، چون قابل اعتراض است؛ قرار محسوب می‌گردد و از این جهت مشمول ماده 309 مذکور است و قابل تصحیح می‌باشد، البته برخی از همکاران نیز دستور موقت را قرار نمی دانند و دستور قضایی می دانند و از این جهت، قابل تصحیح است.
ثانیاً؛ گزارش اصلاحی نه رأی است و نه قرار و نه دستور قضایی، بلکه قاضی به عنوان محرّر، نسبت به تحریر توافق طرفین، اقدام می‌نماید؛ لذا طبیعی است که اگر نویسنده (محرّر) در تحریر توافق، دچار سهو قلم شده باشد؛ قابل تصحیح باشد.