تاریخ نظریه: 1395/08/08
شماره نظریه: 7/95/1872
شماره پرونده: 1380-1/168-95
استعلام:
با توجه به اینکه ماده 234 قانون آیین دادرسی کیفری به صراحت اعلام داشته است متهم حسب مورد باید نسبت به معرفی کفیل یا وثیقه گذار جدید اقدام نماید آیا می توان چنین برداشت نمود که انتفای قرارداد ضمانت در صورت فوت وثیقه گذار یا کفیل صرفاً در مرحله تحقیقات مقدماتی است و در صورت صدور حکم قطعی و فوت وثیقه گذار در مرحله اجرا فوت وی تأثیری در وضعیت محکوم علیه ندارد و یا اینکه واژه متهم از باب تسامع و تغلیب قید شده و باید مفهوم آن را به محکوم علیه نیز تسری داد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
مستفاد از ماده 234 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392 این است که تعّهد وثیقه گذار یا کفیل، ابتدائاً تعهدی غیر مالی می‌باشد و قائم به شخص است و با فوت آنها این تعهد به وراث منتقل نمی‌شود. بنابراین و با توجه به ماده 251 قانون فوق الذکر که اعتبار قرارهای تأمین و قابلیت اعمال آنها را تا شروع به اجرای حبس و تبعید یا اقامت اجباری و با اجرای کامل سایر مجازاتها و یا صدور قرارهای منع و موقوفی و تعلیق تعقیب، تعلیق اجرای مجازات و مختومه شدن پرونده به هر کیفیت می داند و پس از آن قرارهای تأمین لغو می‌شود. با این حال به موجب ماده 507 قانون مارّالذکر، قاضی اجرای احکام مکلّف است ،در خصوص محکومٌ علیه که در پرونده فاقد تأمین است، قرار تأمین متناسب صادر نماید، و چون در مواردی که به لحاظ فوت وثیقه گذار یا کفیل، قرار تأمین صادره منتفی است، بنابراین در صورت تحقّق شرایط مذکور، متهم یا محکومٌ علیه حسب مورد، مکلّف به معرفی کفیل و وثیقه گذار خواهد بود و لذا احکام مربوط به متهم در ماده 234 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392 بالحاظ شرایط مذکور در ماده 251 این قانون به محکومٌ علیه نیز قابل تسری می‌باشد.