تاریخ نظریه: 1402/07/25
شماره نظریه: 7/1402/283
شماره پرونده: 1402-186/1-283ک
استعلام:
در خصوص مسئولیت عاملان فرار مرتکب قتل عمدی، موضوع ماده 434 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 (در صورت فوت مرتکب یا تعذر دستگیری وی):
اولاً، آیا مسئولیت عاملان فرار، تضامنی است یا نسبی یا بالسویه؟
ثانیاً، در صورت مراجعه اولیای‌دم به یکی از عاملان فرار و پرداخت تمام دیه قتل مقتول از سوی وی، آیا عامل فرار مذکور، حق رجوع به سایر عاملان فرار برای دریافت دیه پرداختی (به نسبت سهم آنان) را دارد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، مسئولیت تضامنی مستلزم تصریح مقنن یا قرارداد است (ماده 403 قانون تجارت مصوب 1311).
ثانیاً، در فرض سوال که عاملان فرار مرتکب جنایت عمدی موضوع ماده 434 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 بیش از یک نفر هستند، از مواد 453 و 533 همین قانون چنین مستفاد است که در صورت مطالبه اولیای‌دم هر کدام به طور مساوی عهده‌دار پرداخت دیه در حق اولیای‌دم هستند.
ثالثاً، چنان‌چه اولیای‌دم از طریق مرجع قضایی به فراری دهنده رجوع کنند، وی به سایر فراری دهندگان به میزان سهم آنان حق رجوع دارد؛ حتی اگر مرجع قضایی، مسئولیت فراری دهندگان را تضامنی بداند.