تاریخ نظریه: 1392/11/14
شماره نظریه: 7/92/2172
شماره پرونده: 92-11-1667
استعلام:
1- با عنایت به ماده 167 قانون امور حبسی آیا طلبکاری که مستند طلب وی چک سند لازمالاجرا است حق مهر ومومترکه به میزان طلب خود را دارد یا خیر؟ توضیح اینکه در ماده مذکور قید مستند به سند رسمی یا حکم قطعی آورده است و در زمان تصویب قانون امور حبسی اسناد لازم الاجرا برای چک شناخته نشده است.
2- آیا طلبکار مذکور حق درخواست تامین خواسته به طرفیت ورثهای که ترکه را قبول ننمودهاند دارد یا اینکه فقط باید در قالب مهروموم باشد؟
3- آیا تاسیس تامین خواسته و مهر وموم تفاوت دارند یا اینکه هر دو یکی هستند یکی در امورحبسی ودیگری در امور ترافعی است وماهیت یکی است وتفاوت در الفاظ است؟
تفاوت تحریر ترکه با تامین دلیل چیست آیا همان است که در بند سوم گفته شد یعنی تفاوت الفاظ است وهر دو یک مفهوم دارد یکی در امور حبسی و دیگر در امور ترافعی.؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- نظر به اینکه ماده 167 قانون امور حسبی فقط طلب مستند به سند رسمی یا حکم قطعی دادگاه را از موارد امکان درخواست مهروموم ترکه شناخته است و چک هر چند که سند لازم الاجرا است، سند رسمی تلقی نمی گردد.
2- چنانچه ورثه متوفی ترکه وی را قبول ننموده باشند، پاسخگوی هیچ یک از دعاوی که بر علیه مورثشان مطرح می‌گردد، نمی‌باشند.
3- تأمین خواسته و مهروموم هر دو تأسیسی است که به منظور حفظ حقوق اشخاص ذی نفع اعمال می‌گردد. با این حال، دو مقوله جداگانه اند. تقاضای مهروموم صرفاً در مورد ماترک باقی مانده از متوفی از ناحیه اشخاص احصاء شده در ماده 167 قانون امور حسبی قابل طرح می‌باشد؛ ولی تأمین خواسته قبل یا بعد ازطرح یک دعوای حقوقی و در مواردی که اقتضاء نماید، انجام می‌شود.
4- تحریر ترکه و تأمین دلیل نیز دو مقوله جداگانه اند. تحریر ترکه ناظر به ماترک باقی مانده از متوفی و در امور حسبی قابل اعمال می‌باشد، ولی تأمین دلیل همان حفظ ادله ای است که شخص به منظور اثبات حقانیتش به آن متوسل می‌گردد و در امور ترافعی قابل اعمال و اجرا می‌باشد./الف