تاریخ نظریه: 1395/08/10
شماره نظریه: 7/95/1902
شماره پرونده: 1450-25-95
استعلام:
هرگاه متهم به لحاظ عدم سپردن تأمین بازداشت باشد و مهلت پرداخت دیه هم منقضی گردد و همچنان متهم در زندان باشد آیا به محض انقضای مهلت پرداخت دیه واینکه شاکی یعنی محکومٌ‌له تقاضای بازداشت محکومٌ‌علیه را ننموده باید آزاد گردد یا اینکه ابتدا باید محکومٌ‌له دعوت چنانچه با وصف ابلاغ اقدامی نکرد آن وقت محکومٌ‌علیه آزاد گردد و همچنین آیا باید محکوٌ‌م‌له در فرض موصوف که محکومٌ‌علیه به علت عجز از سپردن تأمین بازداشت است قبل از انقضای مهلت پرداخت دیه دعوت شود یا اینکه اگر اجرای احکام در این خصوص اقدام نکرده باشد باز هم باید محکومٌ له دعوت چنانچه اقدامی نکرد آن وقت آزاد شود./ع
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1) مستنبط از بند ب ماده‌ی 14 قانون مجازات اسلامی 1392 و مواد 226 و 251 قانون آیین دادرسی کیفری 1392، این است که آزادی محکوم علیه‌ی که به پرداخت دیه محکوم شده است، منوط به دادن تأمین و یا اجرای کامل مجازات می‌باشد، بنابراین؛ گرچه با توجه به ماده‌ی 541 قانون آیین دادرسی کیفری، قاضی مجری حکم باید به محکوم‌له ابلاغ نماید تا ظرف سه ماه تصمیم خود را درباره‌ی اجرای حکم اعلام کند، در فرض سوال، صرف انقضای مهلت پرداخت دیه و عدم درخواست محکوم‌له، مجوز آزادی محکوم‌علیه نمی‌باشد.
2) از آن جا که تا قبل از انقضای مهلت پرداخت دیه، امکان اجرای اجباری حکم به پرداخت دیه وجود ندارد، لذا در این حالت تکلیف و ضرورتی به دعوت از محکوم‌له جهت اعلام نظر ایشان وجود ندارد و در این خصوص، قاضی مجری حکم با انقضای مهلت پرداخت دیه بر اساس مدلول ماده 541 قانون آیین دادرسی کیفری 1392، اقدام می‌نماید./