تاریخ نظریه: 1396/07/23
شماره نظریه: 7/96/1702
شماره پرونده: 1283-1/186-96
استعلام:
در صورتی که پرونده ای اقای الف به اتهام قتل عمدی آقای ب محکوم به قصاص نفس شود و در بین اولیای دم مقتول که متعدد هستند یک نفر از آنها مجنون باشد یا اینکه یک نفر از اولیای دم صغیر باشد و اولیای دم صغیر و مجنون در پرونده ولی قهری پدر و جد پدری نداشته باشند و دارای قیم باشند آیا امکان اجرای قصاص با تقاضای قیم وجود دارد یا اینکه سهم دیه صغیر و مجنون باید توسط سایر اولیای دم متقاضی قصاص تودیع و سپس قصاص انجام شود؟ آیا لفظ ولی در ماده 354 ناظر بر این فرض نیز می‌باشد یا فقط شامل پدر و جد پدری می‌گردد؟ آیا موضوع فوق مشمول ماده 356 قانون مجازات اسلامی می‌باشد؟ و ایا اختیار به دادستان ها وفق ماده 356 تفویض شده است یا خیر؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
برابر ماده 351 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، ولّی‌دم، همان ورثه مقتول است و چنانچه اولیای‌دم یا یکی از آنها صغیر یا مجنون باشد و ولّی نداشته باشند، برابر ماده 356 همان قانون ولّی او مقام رهبری است که رییس قوه قضاییه پس از استیذان از مقام رهبری و موافقت ایشان می‌تواند این اختیار را به دادستان‌های مربوط تفویض نماید. بنابراین، در فرضی که یکی از اولیای‌دم مقتول صغیر، فاقد ولّی باشد، در صورت تفویض اختیار مذکور، دادستان مربوط دارای همان اختیارات ولّی قانونی مذکور در ماده 354 قانون مذکور است.