تاریخ نظریه: 1400/02/22
شماره نظریه: 7/1400/81
شماره پرونده: 1400-54-81 ک
استعلام:
قانون مبارزه با مواد مخدر که قانون خاص است، در بعضی از موضوعات برای تکرار جرم مجازات تعیین کرده و در بعضی موارد نیز ساکت است و از باب مثال، ماده 6 این قانون در خصوص تکرار بندهای 1 و 2 و 3 ماده 5 تعیین تکلیف کرده و موضوع تکرار در بندهای 4 و 5 و 6 این ماده در همان بند تعیین تکلیف شده است؛ به طوری که بندهای 1 و 2 و 3 نیز تکرار یکدیگر می‌باشند، ولی تکرار سایر بندها محسوب نمی‌شوند؛ همچنین بندهای 4 و 5 و 6 نیز تکرار به حساب نمی‌آیند. حال سوال این است که چنانچه شخصی مرتکب جرم موضوع بند 5 ماده 5 شده باشد و سابقه قبلی وی محکومیت قطعی موضوع بند 4 باشد، آیا در این خصوص قانون ساکت است و می‌توان به استناد ماده 137 قانون مجازات اسلامی مجازات را تشدید کرد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، مقررات قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 عام است وعلی‌الاصول باید در کلیه جرایم رعایت شود؛ مع‌هذا قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر با اصلاحات والحاقات بعدی، قانون خاص است؛ لذا در هر مورد که حکم خاصی دراین قانون وجود دارد، باید بر اساس همین قانون عمل شود و در مواردی که قانون مذکور ساکت است، باید طبق مقررات عام قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 عمل شود. در خصوص تکرار جرم، چون طبق مواد 14، 9، 6، 5، 2 و 39 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر با اصلاحات بعدی مقررات خاصی پیش‌بینی شده است و قانون در این خصوص ساکت نیست، لذا در تکرار جرایم موضوع این قانون باید طبق این مقررات عمل شود.
ثانیاً، مستنبط از بندهای 4، 5 و 6 ماده 5 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر این است که برای اعمال مقررات تشدید مجازات در اثر تکرار نسبت به مرتکبان جرایم موضوع بندهای موصوف، انطباق جرم مذکور در هر بند با محکومیت سابق مربوط به همان بند از حیث مقدار مواد مخدر لازم است و لذا با عنایت به ملاک رأی وحدت رویه شماره 776 مورخ 1398/2/10 هیأت عمومی دیوان عالی کشور، در فرض سوال که مرتکب با وجود یک سابقه محکومیت قطعی موضوع بند 4 ماده 5 مرتکب جرم موضوع بند 5 ماده 5 قانون مبارزه با مواد مخدر شده است، مقررات عمومی ماده 137 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 حاکم نیست.