تاریخ نظریه: 1398/06/27
شماره نظریه: 7/98/958
شماره پرونده: 98-168-958 ک
استعلام:
احتراما دستور فرمائید که موضوع ذیل الذکر را در کمیسیون تخصصی آن مرجع مطرح و نظریه ارشادی آن کمیسیون را اخذ و به این دادگاه ارسال فرمایند. در جرایم منافی عفت که شوهر از همسرش به اتهام رابطه نامشروع یا عمل منافی عفت غیر از زنا با مردی طرح شکایت می‌نماید چنانچه شاکی در زمان انجام تحقیقات و یا بعد از انجام تحقیقات اعلام گذشت خود را نسبت به متهمان اعلام نمایند با توجه به ماده 102 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 با اصلاحات و الحاقات بعدی آیا دادگاه در موضوع مورد اشاره به محض اعلام گذشت شاکی و علی‌رغم وجود دلیل بر توجه اتهام به متهمان می‌بایست که از ادامه تحقیقات در محدوده شکایت جهت کسب دلایل دیگر و سپس تعقیب متهمان خودداری و مبادرت به صدور قرار منع تعقیب نماید و یا اینکه باید نسبت به ادامه تحقیقات در محدوده شکایت برای جمع آوری ادله دیگر و متعاقبا تعقیب متهمان اقدام نماید.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
طبق ماده 102 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، اصل بر ممنوعیت تعقیب و تحقیق در جرایم منافی عفت است؛ مگر در موارد استثنایی مذکور در این ماده. یکی از این موارد، شکایت شاکی است که با وجود آن، تعقیب و تحقیق در جرم منافی عفت مجاز است؛ در چنین فرضی، بقای شکایت نیز شرط ادامه تعقیب و تحقیق است. عبارت «تحقیق فقط در محدوده شکایت... انجام می-شود»، مذکور در ماده 102 قانون فوق الذکر، مشعر بر همین معناست؛ زیرا در چنین مواردی حیثیت فردی و خانوادگی شاکی باید مورد نظر باشد و افشای موارد ناشکافته نباید موجب هتک حیثیت خانوادگی شاکی و مفسده عمومی باشد. بنابراین در فرض سوال با گذشت شاکی، ادامه تعقیب و تحقیق برای احراز و اثبات جرم جایز نیست و دادگاه باید با همان دلایل و قرائن موجود، رأی مقتضی را صادر نماید.