تاریخ نظریه: 1400/03/25
شماره نظریه: 7/1400/150
شماره پرونده: 1400-186/2-150 ک
استعلام:
آیا توبه غیر مسلمان اعم از این‌که معتقد به دینی باشد یا نباشد از عمل ارتکابی در حالی که بر دین خویش یا اگر دینی ندارد بر بی دینی خویش باقی است و مسلمان نشده، موثر در سقوط مجازات حدی یا تعزیری وفق مواد 114 و 115 قانون مجازات اسلامی است یا تاثیر توبه اختصاص به مسلمان دارد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، «توبه» به معنای پشیمانی و ندامت از گناه (جرم) و عزم قطعی بر ترک گناه و عدم بازگشت به آن است؛ در واقع یک انقلاب درونی است و طبق قانون یکی از موارد سقوط مجازات و در برخی موارد نیز موجب تخفیف مجازات است و در این خصوص فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نیست.
ثانیاً، طبق ماده 3 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، قوانین جزایی ایران درباره «کلیه اشخاصی» که در قلمرو حاکمیت زمینی، دریایی و هوایی جمهوری اسلامی ایران مرتکب جرم شوند اعمال می‌شود؛ مگر آن‌که به موجب قانون ترتیب دیگری مقرر شده باشد. مقررات «توبه مجرم» که در مبحث پنجم از فصل یازدهم کتاب اول قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 آمده است، تفاوت و تفکیکی بین مسلمان و غیر مسلمان در اعمال مقررات توبه قائل نشده است و کلمه مجرم یا مرتکب در مواد قانونی مربوط به توبه به طور مطلق بیان شده است؛ بنابراین در صورت اعلام توبه توسط مرتکب که احراز آن به عهده قاضی رسیدگی‌کننده است، اعمال مقررات مربوط به توبه در خصوص وی صرف نظر از این‌که مسلمان باشد یا غیر مسلمان، بلامانع است.