عدول دادستان از نظر دادیار اظهارنظر

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/09/14
برگزار شده توسط: استان خوزستان/ شهر شوش

موضوع

عدول دادستان از نظر دادیار اظهارنظر

پرسش

در صورت موافقت دادیار اظهارنظر با قرار نهایی بازپرس، آیا دادستان می‌تواند از نظر دادیار اظهارنظر عدول نماید؟

نظر هیئت عالی

در مهلت قانونی چنانچه دادستان مخالف اظهار عقیده دادیار باشد امکان عدول برای وی وجود دارد اما چنانچه مهلت قانونی سپری و قرار ابلاغ گردیده امکان اشاره شده موجه نیست.

نظر اکثریت

در مواردی که دادیار اظهارنظر با قرار نهایی بازپرس موافقت می‌نماید به نظر می‌رسد دادستان نمی‌تواند از نظر دادیار اظهارنظر عدول نماید، چرا که حسب اصول و مقررات قانونی دادیار اظهارنظر به جانشینی دادستان اظهار عقیده می‌نماید و نظر وی به منزله نظر دادستان است، در ماده 88 قانون آئین دادرسی کیفری نیز اعلام گردیده در اموری که از طرف دادستان به معاون دادستان یا دادیار ارجاع می‌شود، آنان در امور محوله تمام وظایف و اختیارات دادستان را دارند، بنابراین در این حالت اظهارنظر دادیار اظهارنظر، به منزله اظهار عقیده دادستان می‌باشد، نظریه شماره 942011/7 -1394/07/20اداره کل حقوقی قوه قضائیه نیز در این خصوص بیان می‌دارد: «مستنبط از ماده 88 قانون آئین دادرسی کیفری دادیار دارای همان اختیارات دادستان است و پس از اظهارنظر دادیار دیگر دادستان نمی‌تواند از آن عدول نماید... » اصول کلی حقوقی از جمله اصل قطعیت آراء و قاعده فراغ دادرس نیز موید این امر است که پس از اظهارنظر دادیار در خصوص قرار نهایی بازپرس، دیگر دادستان نمی‌تواند از آن عدول نماید و اظهار عقیده دادیار اظهارنظر مانند آن است که دادستان در خصوص موضوع اظهارنظر نموده است.

نظر اقلیت

در مواردی که دادیار اظهارنظر با قرار نهایی بازپرس موافقت می‌نماید، دادستان می‌تواند از نظر دادیار عدول نماید. چرا که اولاً در ماده 88 قانون آیین دادرسی کیفری اعلام گردیده که دادیار تحت تعلیمات و نظارت دادستان انجام وظیفه می‌کند و در هر جا که نظر دادیار از دیدگاه دادستان مخالف با قانون باشد دادستان حق مداخله و اظهارنظر بر خلاف نظر دادیار را دارد و دادیار نیز ملزم به تبعیت از دادستان است. ثانیاً در ماده 282 قانون آیین دادرسی کیفری اعلام گردیده که دادستان نمی‌تواند پس از ارسال پرونده به دادگاه از اصل اتهام یا ادله آن عدول نماید، بنابراین مفهوم مخالف آن این است که قبل از ارسال پرونده به دادگاه می‌تواند از اتهام یا ادله آن عدول نماید، بنابراین زمانی که خود دادستان می‌تواند از ادله اتهام و اصل آن عدول نماید، حسب وظیفه نظارتی خود بر دادیار، در زمانی که دادیار اظهارنظر نیز به جانشینی وی اظهارنظری نموده باشد همین اختیارات را دارا می‌باشد در ماده 283 قانون آیین دادرسی کیفری نیز حالاتی ذکر گردیده که در آنها به دادستان امکان عدول از کیفرخواست را داده است. بنابراین با توجه به اصل کلی نظارت دادستان بر کلیه اقدامات و قرارهای دادیار و انجام اقدامات دادیار تحت تعلیمات و نظارت دادستان می‌بایست قائل به این باشیم که دادستان حق عدول از نظر دادیار اظهارنظر در خصوص قرار نهایی بازپرس را دارد.