صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/08/02
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر دهاقان
موضوع
تداخل دیه جراحات در دیه نفس در خصوص تصادفات رانندگی منجر به فوت
پرسش
در خصوص پرونده‌های بی‌احتیاطی در امر رانندگی منجر به فوت چنانچه گواهی پزشکی قانونی متوفی حکایت از چندین شکستگی و یا جراحات دیگر موضوع مواد 709 و 714 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 باشد و نهایتا منجر به فوت وی شود؛ آیا برای محاسبه دیه متوفی، علاوه بر دیه قتل غیرعمدی باید دیه صدمات و شکستگی‌های مندرج در گواهی پزشکی قانونی را نیز محاسبه نمود و یا صدمات دیگر در دیه قتل غیرعمدی تداخل دارد؟
نظر هیئت عالی
در تصادفات مربوط به رانندگی چنانچه آسیب یا آسیب‌های بدنی وارده به متوفی در اثر یک رفتار (مجرمانه) مرتکب باشد و حادثه نیز بلافاصله منتهی به فوت مصدوم شود، مقصر تنها باید به پرداخت دیه نفس محکوم شود؛ لکن در صورتی که حادثه مذکور منتهی به مصدومیت فرد شده و متعاقباً مصدوم در اثر سرایت صدمه یا صدمات فوت نماید، موضوع مشمول مقررات ماده 539 قانون مجازات اسلامی 1392 و حسب مورد، مشمول بندهای الف یا ب این ماده است، بنابراین نظریه اقلیت قضات محترم دادگستری شهرستان دهاقان استان اصفهان صرفاً، در نتیجه مورد تایید است. (ضمناً نظریه مشورتی شماره 7/94/2903 مورخ 1394/10/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه موید این استنتاج است.)
نظر اکثریت
وفق نص صریح ماده 538 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 اصل بر عدم تداخل جنایات می‌باشد. وفق ماده مذکور در تعدد جنایات، اصل بر تعدد دیات و عدم تداخل آنها است مگر مواردی که در این قانون خلاف آن مقرر شده است. ضمن اینکه بند ب ماده 539 قانون مذکور به صراحت فرض سوال را پاسخ می‌دهد. طبق این ماده، در صورت تعدد صدمات چنانچه مرگ یا قطع عضو یا آسیب بیشتر در اثر سرایت تمام صدمات باشد، تنها دیه نفس یا عضو یا آسیب بزرگ‌تر ثابت می‌شود و اگر مرگ یا قطع عضو یا آسیب بزرگ‌تر در اثر سرایت برخی از صدمات باشد، دیه صدمات مسری در دیه نفس یا عضو یا آسیب بزرگ‌تر تداخل می‌کند و دیه صدمات غیرمسری، جداگانه محاسبه و مورد حکم واقع می‌شود.
نظر اقلیت
با عنایت به فراوانی پرونده‌های بی‌احتیاطی در امر رانندگی منجر به فوت، قایل شدن به نظریه عدم تداخل صدمات دیگر در دیه نفس، موجب ورشکستگی شرکت‌های بیمه می‌شود و یا در فرضی که خودرو چندین سرنشین داشته باشد، با فرض عدم تداخل دیه میزان دیه‌ای که شرکت بیمه باید پرداخت نماید از سقف تعهد بیمه فراتر می‌رود و این امر دارای تالی فاسد است. ضمنا رویه قضایی غالب محاکم مبنی بر تداخل صدمات در دیه نفس می‌باشد.