صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/06/12
برگزار شده توسط: استان گیلان/ شهر خمام
موضوع
صدور دستور موقت در قراردادهای با شرط داوری
پرسش
آیا در قراردادهایی که شرط داوری قید شده و رسیدگی به اختلاف طرفین قرارداد به داوری محول شده است، امکان صدور دستور موقت وجود دارد؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، چنانچه دادگاه، دستور موقت صادر نماید (با عنایت به اینکه تا اعلام نظر داور امکان طرح دعوی در دادگاه وجود ندارد) مهلت مقرر در ماده 318 قانون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی از چه تاریخی محاسبه خواهد شد؟
نظر هیئت عالی
با توجه به ماده 311 ق.آ.د.م صدور دستور موقت صرفاً در صلاحیت دادگاه بوده و داور نمی‌تواند دستور موقت صادر نماید. در صورتی‌که قبل از ارجاع موضوع به داور از دادگاه دستور موقت درخواست گردد، دادگاه چنانچه وفق مقررات و با احراز شرایط دستور موقت صادر نموده باشد رعایت مهلت مقرر در ماده 318 ضروری بوده و در صورت عدم ارجاع موضوع به داوری در مهلت از دستور موقت و با درخواست طرف رفع اثر خواهد شد.
نظر اتفاقی
در فرض سوال، امکان صدور دستور موقت وجود ندارد با این توضیح که: با توجه به اینکه برابر ماده 311 قاون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مرجع درخواست دستور موقت، دادگاهی می‌باشد که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوی را دارد، در صورت وجود موافقت‌نامه داوری و رجوع به داور، صدور دستور موقت هم از دادگاه و هم از سوی داور امکان‌پذیر نمی‌باشد زیرا با توجه به اینکه در ماده یاد شده کلمه «دادگاه» آمده داور صلاحیت صدور دستور موقت را ندارد و چون دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل موضوع را دارد، اشاره شده پس دادگاه هم با فرض وجود موافقت‌نامه داوری نمی‌تواند دستور موقت صادر نماید چراکه با وجود شرط داوری، دادگاه صلاحیت رسیدگی به اصل دعوی را ندارد. با توجه به اینکه دادرسی فوری (صدور دستور موقت) برخلاف قاعده است و اجابت خواسته دستور موقت تابع شرایط و ضوابطی است که در ماده 311 به بعد قانون آئین دادرسی مدنی مرقوم بیان شده است، در موافقت‌نامه داوری یا قراردادی که شرط داوری وجود دارد دادگاه صلاحیت رسیدگی به اصل دعوی را ندارد بلکه رسیدگی و صدور رأی از طریق داور به عمل می‌آید. در نتیجه دادگاه صلاحیت صدور دستور موقت را نیز ندارد. به علاوه چون دستور موقت از اختیارات خاص دادگاه صالح به رسیدگی اصل دعوی است بنابراین داور صلاحیت صدور دستور موقت را ندارد.