تعیین مرجع صالح جهت رسیدگی به بزه اطفال در صورت تعدد اتهام و نبود دادگاه اطفال در حوزه قضایی

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/02/22
برگزار شده توسط: استان بوشهر/ شهر جم

موضوع

تعیین مرجع صالح جهت رسیدگی به بزه اطفال در صورت تعدد اتهام و نبود دادگاه اطفال در حوزه قضایی

پرسش

در صورتی که شخص 14 ساله (صغیر) مرتکب تفخیذ و آدم‌ربایی گردد، در صورت نبود دادگاه اطفال در حوزه قضایی، مرجع صالح جهت انجام تحقیقات مقدماتی و رسیدگی به اتهام ایشان چه مرجعی می‌باشد؟

نظر هیئت عالی

نظریه اکثریت قضات محترم دادگستری شهرستان جم موجه و مورد تأیید است. ضمناً نظریه مشورتی شماره 1696/95/7 مورخ 95/7/19 اداره کل حقوقی بشرح زیر موید این استنتاج است:
(طبق ماده 146 قانون مجازات اسلامی 1392، افراد نابالغ مسئولیت کیفری ندارند و درباره آنان، اقدامات تأمینی و تربیتی اعمال می‌شود و با توجه به صراحت ماده 304 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 و تبصره 1 آن، به کلیه جرایم اطفال (کسانی که به حد بلوغ شرعی نرسیده اند) در دادگاه اطفال و نوجوانان رسیدگی می‌شود؛ (اعم از اینکه جرم آنان از جرایم مشمول صلاحیت دادگاه کیفری یک باشد یا دادگاه کیفری 2) ؛ بنابراین در فرض سوال نیز به اتهام آدم ربایی یا لواط پسر 12 ساله، در دادگاه اطفال و نوجوانان رسیدگی می‌شود و قید عبارت دادگاه کیفری یک ویژه رسیدگی به جرایم نوجوانان، بدون اشاره به اطفال در ماده 315 قانون مذکور، خود موید این موضوع است.)

نظر اکثریت

با عنایت به تبصره 1 ماده 285 قانون آیین دادرسی کیفری، که تحقیقات مقدماتی تمام جرایم افراد زیر پانزده سال را بطور مستقیم در صلاحیت دادگاه اطفال و نوجوانان دانسته است و تبصره ماده 298 قانون فوق نیز، مقرر داشته است که در صورت عدم تشکیل دادگاه اطفال و نوجوانان، کلیه جرائم اطفال و نوجوانان در دادگاه کیفری دو رسیدگی می‌شود. (به غیر از جرایم مشمول ماده 315 قانون آیین دادرسی کیفری.) و با عنایت به اینکه ماده 315 قانون مذکور فقط ناظر به افراد بالغ زیر 18 سال می‌باشد. لذا راجع به اطفال تصریحی نداشته، لذا رسیدگی به کلیه اتهامات اطفال در صورت نبود دادگاه اطفال و نوجوانان با دادگاه کیفری دو می‌باشد و تبصره یک ماده 314 نیز فقط راجع به نوجوانان بوده و در مقام تعیین صلاحیت برای اطفال نبوده است.

نظر اقلیت

با توجه به تبصره 1 ماده 314 قانون آیین دادرسی کیفری، که مقرر داشته است که هرگاه شخص متهم به ارتکاب جرایم متعدد باشد که رسیدگی به بعضی از آنها در صلاحیت دادگاه کیفری یک و رسیدگی به بعضی در صلاحیت دادگاه کیفری دو یا اطفال و نوجوانان است، به تمام جرائم وی در دادگاه کیفری یک رسیدگی می‌شود. لذا با توجه به اینکه رسیدگی به جرم آدم ربایی (ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری) در صلاحیت دادگاه کیفری یک می‌باشد و تحقیقات مقدماتی جرایم اطفال به طور مستقیم در دادگاه به عمل می آید؛ لذا به تمامی جرائم ایشان می بایست در دادگاه کیفری یک رسیدگی شود.