صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/12/23
برگزار شده توسط: استان آذربایجان شرقی/ شهر تبریز
موضوع
بررسی ثبت نظر اقلیت شعب دارای رییس و دو مستشار در دادنامه و پرونده
پرسش
آیا حکم مندرج در ماده 395 قانون آیین دادرسی کیفری شامل نحوه رسیدگی شعب تجدیدنظر حقوقی نیز می‌شود؟ یعنی در پرونده‌های حقوقی نیز وقتی شعبه دارای رئیس و دو مستشار است آیا نظر اقلیت باید در پرونده نوشته شود یا الزامی وجود ندارد؟
نظر هیئت عالی
مقررات ماده 395 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 همانطور که تصریح شده است ناظر بر تمام مواردی است که رسیدگی مرجع قضایی با قضات متعدد پیش‌بینی شده است، بنابراین شامل دادگاه‌های تجدیدنظر استان اعم از اینکه به پرونده‌های حقوقی یا کیفری رسیدگی کنند نیز می‌شود البته منعی هم وجود ندارد که نظریه اقلیت در دادنامه هم درج شود اگرچه لازم‌الاجرا نمی‌باشد ولی برای ارشاد و استفاده از دیدگاه‌های حقوقی دیگر (غیر از اکثریت) مفید خواهد بود.
نظر اکثریت
ماده 395 قانون آیین دادرسی کیفری عام است و شامل شعب حقوقی دادگاه تجدیدنظر نیز می‌شود و از مفاد ماده چنین استنباط می‌شود که نظر اقلیت اعضای شعبه باید در پرونده و صورتجلسه دادگاه درج شود ولی در دادنامه ضرورتی بر درج آن وجود ندارد و لازم نیست در دادنامه و در ذیل رای دادگاه نظر اقلیت درج شود و لذا اگر درج آن در رای لازم بود قانون باید تصریح می‌کرد. چون آنچه که به عنوان رای دادگاه مطرح است و پس از دادنامه شدن به طرفین ابلاغ و قابلیت اجرایی پیدا می‌کند نظر اکثریت اعضای شعبه است که به صورت دادنامه در می‌آید و نظر اقلیت رای دادگاه محسوب نمی‌شود تا در دادنامه درج شود و لزومی ندارد که طرفین نظر اقلیت را بدانند. بنابر مراتب نظر اقلیت اعضای شعبه در پرونده درج می‌شود ولی در دادنامه لزومی ندارد درج شود.
نظر اقلیت
با توجه به رویه دیوان‌عالی‌کشور که نوعی ارشاد و راهنمایی است برای دادگاه‌ها، در دادنامه نیز نظر اقلیت باید قید شود. زیرا ممکن است کسی استدلال نظر اقلیت را بپذیرد و دیوان هم از این باب نظر اقلیت را در دادنامه قید می‌نماید.