صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1395/09/23
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر شهرضا
موضوع
فروش امتیاز مسکن مهر به اشخاص متعدد
پرسش
شخص الف به موجب قراردادی عادی مبادرت به فروش امتیاز مسکن مهر یک واحد آپارتمانی به شخص ب می‌نماید. پس از مدتی خریدار با اعلام اینکه مورد معامله برای وی مناسب نیست از فروشنده می خواهد که یا مبلغ پرداختی را برگرداند و یا امتیاز را برایش بفروشد. شخص الف نیز طی قراردادی دیگر امتیاز را به شخص ج می فروشد و نیمی از مبلغ قرارداد جدید را دریافت می کند. قبل از انجام امور مربوط و انتقال رسمی (جایگزینی شخص ج در اداره مسکن و شهرسازی) فرد ب با مراجعه به الف اعلام می کند که خودش آپارتمان را می خواهد و با مراجعه به اداره مسکن حسب تقاضای الف و بنا به معرفی ب فرد ثالثی که از بستگان ب بوده جایگزین الف شده و امتیاز در اداره موصوف به نام شخص ثالث می‌شود. آیا اقدامات فرد الف (با توجه به فرض سوال و دریافت وجه) با اعلام شکایت شخص ج وصف مجرمانه دارد؟ مشمول چه عنوانی است؟ وضعیت حقوقی و نتیجه قرردادهای تنظیمی طرفین چه خواهد بود؟
نظر هیئت عالی
با توجه به استدلال مذکور در نظریه اکثریت عنوان اتهام، انتقال مال غیر صحیح و صائب است.
نظر اکثریت
رابطه بین «الف» و «ب» رابطه وکالت بوده و با انتقال به «ج» مورد وکالت انجام گرفته است و با توجه به فرض سوال یعنی (عدم استرداد وجه دریافتی به موکل) «الف» با انجام عملیات انتقال به شخص ثالث، مرتکب انتقال مال غیر شده است. چرا که «الف» با ثالث معامله ای انجام نداده است و انتقال به ثالث نیز محمل قانونی ندارد و فاقد اعتبار است.
نظر اقلیت
در فرض سوال یک بار (در هر صورت) به موجب سند عادی انتقال در راستای انجام موضوع وکالت به شخص «ج» صورت گرفته و از آنجایی که «ج» مالک بوده، «الف» حق انتقال رسمی به ثالث (حتی با معرّفی «ب») را نداشته و با توجه به ماده 117 قانون ثبت اسناد و املاک این عمل مشمول عنوان انجام معامله معارض بوده و «الف» مباشر در جرم و «ب» در فرض اطلاع از انجام موضوع وکالت، معاون در جرم بوده است و با توجه به اینکه «الف» و «ب» معامله را اقاله نکرده اند، بلکه وکالت در فروش داده شده، با انجام انتقال توسط وکیل، قرارداد «ج» قرارداد معتبر و قرارداد و انتقال به ثالث به جهت اینکه مورد انتقال مستحقٌ للغیر بوده، باطل است.