تاریخ نظریه: 1402/03/19
شماره نظریه: 7/1401/949
شماره پرونده: 1401-88-949 ح
استعلام:
آیا دعوای ابطال اجراییه چک‌های صیادی موضوع قانون صدور چک مصوب 1355 با اصلاحات و الحاقات بعدی که خواهان بنا به دلایلی چون عدم ذی‌حقی دارنده و یا سقوط دین به جهت پرداخت آن مطرح می‌کند، مالی است؟ توضیح آن‌که، برخی این دعوا را غیر مالی و گروهی مالی دانسته و معتقدند به میزان وجه چک باید تمبر باطل شود؛ در مقابل برخی بر این عقیده‌اند که این خواسته، مالی است و بر اساس مبلغ تقویم‌شده باید تمبر باطل شود. نظر آن مرجع کدام است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
وفق قسمت اخیر ماده 23 اصلاحی 1397/8/13 قانون صدور چک، اگر صادر‌کننده یا قائم‌مقام قانونی او دعوایی مانند مشروط یا بابت تضمین بودن یا تحصیل چک از طرق مجرمانه اقامه کند، در موارد مذکور در این ماده، مرجع قضایی رسیدگی‌کننده قرار توقف عملیات اجرایی را صادر می‌کند؛ بنابراین از آنجایی که موضوع دعوا یا شکایت حسب مورد در مرجع قضایی ذی‌صلاح حقوقی یا کیفری طرح می‌شود، اقامه دعوای مستقل ابطال اجراییه منتفی است و صدور قرار توقف عملیات اجرایی منوط به اقامه دعوای مذکور نیست؛ بلکه مرجع قضایی رسیدگی‌کننده به دعاوی موضوع قسمت اخیر ماده یادشده با احراز شرایط مقرر، قرار توقف عملیات اجرایی را صادر می‌کند. بدیهی است در صورتی‌که ادعای صادر‌کننده به موجب حکم قطعی اثبات شود، با عنایت به ذیل ماده 23 یادشده و ماده 11 قانون اجرای احکام مدنی مصوب 1356، صادر‌کننده اجراییه راساً یا به درخواست صادر‌کننده به اقتضای مورد، اجراییه را ابطال یا عملیات اجرایی را الغا می‌کند. بر این اساس و با لحاظ آن که در فرض سوال بدون رسیدگی به دعوای مستقل ابطال اجراییه، الغای آن امکان‌پذیر است، دعوای ابطال اجراییه چک و مالی یا غیرمالی بودن این دعوا و میزان تمبری که باید ابطال شود، موضوعاً منتفی است.