تاریخ نظریه: 1402/01/19
شماره نظریه: 7/1401/1364
شماره پرونده: 1401-186/2-1364ک
استعلام:
فردی نظامی به قصد تحت تعقیب قرار دادن فردی و تشکیل پرونده برای وی، صدای او را بدون اخذ مجوز قانونی ضبط می‌کند. با توجه به اصل بیست و پنجم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و با عنایت به ماده 582 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات مصوب 1375)، آیا مورد سوال مصداق ماده یادشده است و یا آن‌که سوءاستفاده از موقعیت شغلی محسوب و مصداق و مشمول حکم مقرر در ماده 126 قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مصوب 1382 با اصلاحات و الحاقات بعدی است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
شنود اظهارات اشخاص در فضای واقعی (نه مجازی) با استفاده از دستگاه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی از شمول ماده 730 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375، که ناظر بر شنود غیرمجاز محتوای در حال انتقال ارتباطات غیر عمومی از سامانه‌های رایانه است، خارج است؛ اقتضای تفسیر مضیق قوانین کیفری نیز موید این نظر است. بر این اساس، نصب دستگاه ضبط صدا در خودروی شخصی یا محل استقرار دیگران و ضبط صدای افراد، شنود غیرمجاز موضوع ماده پیش‌گفته محسوب نمی‌شود و موضوع از شمول ماده 582 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375، که ناظر بر ضبط یا استراق سمع مکالمات تلفنی یا مخابرات اشخاص بدون مجوز قانونی است، خروج موضوعی دارد./ق