صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/07/11
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر ساری
موضوع
جرم بودن یا نبودن رفتار علی الرأس جهت جلوگیری از وقوع جرم و فرار از صحنه
پرسش
شخص (الف) با خودروی خود مزاحم خانمی می‌شود شخص (ب) که آشنای خانم بوده با خودروی خود (الف) را تعقیب و در جلوی خودروی وی قرار می‌گیرد که منجر به تصادم با یکدیگر می‌گردد. (ب) مقصر اعلام و (الف) که قصد ترک صحنه را داشته (پس از اظهارنظر افسر کارشناس فنی) با ممانعت (ب) مواجه و با گرفتن خودرو حدود پنج متر به زمین کشیده و با خودروی مقابل نیز برخورد و مصدوم می‌شود لطفاً به این سوال پاسخ دهید:
آیا امکان محکومیت (الف) باتهام صدمات بدنی عمدی و یا غیرعمدی ناشی از بی احتیاطی در امر رانندگی وجود دارد یا خیر ؟
نظر هیئت عالی
هرچند با توجه به فرض سوال بنظر می‌رسد (الف) که راننده خودرویی درحال ترک صحنه بوده است مرتکب تقصیر قابل استناد در ایراد صدمه بدنی به شخص (ب) نشده است و ورود صدمه به (ب) منتسب به شخص خودش است ولیکن با توجه به اینکه با لحاظ تعریف شخص ثالث مذکور در بند (ت) ماده یک قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395 و خروج موضوع از بند (ت) ماده 7 این قانون، شخص (ب) به عنوان شخص ثالث می‌تواند از حمایت بیمه ای موضوع قانون فوق الذکر برخوردار شود. بنابراین نظریه اقلیت در حدود فوق الذکر مورد تأیید است.
نظر اکثریت
اکثریت حاضر در جلسه در خصوص فرض سوال اعتقاد داشته که عمل شخص (الف) از مصادیق ایراد صدمه بدنی غیرعمدی ناشی از بی احتیاطی در امر رانندگی بدلیل زیر می‌باشد:
الف) اقدام غیرعمدی است چون راننده مذکور مرتکب تقصیر شده است و باید دقت و توجه کافی را در هنگام حرکت اولیه خودرو بعمل می آورد تا موجبات ورود صدمه به اشخاص را فراهم نکرده باشد ضمناً انگیزه (ب) شرافتمندانه بوده و قصد مساعدت داشته است.
ب) رفتاری عمدی در فرض سوال مصداق ندارد چون مصادیق آن در ماده 290 قانون مجازات اسلامی سال 92 احصاء شده است. تقصیر در فرض سوال بر راننده مقصر مفروض است و راننده از حیث اینکه مرتکب خطا شده است در حد تقصیر ماده 145 قانون مرقوم می‌تواند تحت تعقیب قرار گیرد.
پ) با پذیرش حادثه رانندگی بعلت خطا و تقصیر مستفاد از قانون بیمه اجباری شخص ثالث دیه باید پرداخت گردد.
نتیجه: در فرض سوال اقدام راننده عمدی نبوده بلکه خطا و تقصیر در راندن خود رو را مرتکب شده و دقت لازم را بعمل نیاورده است لذا بزه غیرعمدی محرز وشبه عمد ناشی از بی احتیاطی در امر رانندگی است.
نظر اقلیت
فرض سوال اقلیت حاضر اعتقاد داشته از مصادیق شبه عمد نبوده بلکه به دلایل زیر اقدام علیه خود می‌باشد زیرا:
یک) شخص (ب) وظیفه دفاع از مالی یا جان یا ناموس دیگری را در فرض سوال نداشته و یا اینکه شرایط دفاع فراهم نبوده یا از اساس موضوعیت نداشته خصوصاً اینکه نیروی انتظامی را از مزاحمت از قبل مطلع نموده بود و موضوع فیصله یافته و هر یک قصد ترک محل را داشته اند لذا راننده مقصر نبوده زیرا اقدام وی از مصایق مواد 145 و 290 قانون مجازات اسلامی سال 92 نمی‌باشد.
دو) دخالت ایشان در موضوع خصوصاً در مرحله دوم از اساس بی جهت بوده است چرا که خود شخص (ب) مرتکب خطا شده است نه فرد دیگری.
سه) میزان کشیده شدن ایشان روی زمین (پنج متر) خود مبین عدم تقصیر راننده (الف) می‌باشد چون با فاصله کمی پس از متوجه شدن سریعاً نگه داشته است.
نتیجه: اقدام (ب) اقدام علیه خود است و اقدام شخص (الف) نه از مصادیق جرم عمدی و یا غیرعمدی و حتی تقصیر و بی احتیاطی در امر رانندگی می‌باشد و حتی ایشان دقت لازم را بعمل آورده که به محض متوجه شدن شخص (ب) خود را نگه داشته است.