صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1395/10/15
برگزار شده توسط: استان البرز/ شهر کرج
موضوع
بررسی تعلیق حکم در تجدیدنظر خواهی پس از مهلت قانونی
پرسش
آیا همانطوری که تجدید نظر خواهی در مهلت قانونی اثر تعلیقی در اجرای حکم دارد تجدید نظر خواهی خارج از مهلت نیز اثر تعلیقی در اجرای حکم دارد ؟
نظر هیئت عالی
با توجه به مواد 339 و 347 قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی وانقلاب در امور مدنی، تجدید نظر خواهی خارج از مهلت قانونی اثر تعلیقی در اجرای حکم ندارد، زیرا در صورت پذیرش اثر تعلیقی، شخص می‌تواند به طور مکرر تجدید نظر خواهی نموده وجلوی اجرای حکم را بگیرد.
نظر اکثریت
1- در پاسخ سوال سه فرض متصور است:
فرض اول اینکه مطلقاً نمی توان گفت که تجدید نظر خواهی خارج از مهلت موجب جلوگیری از اجرای حکم می‌شود. فرض دوم اینکه مطلقاً و در هر مورد تجدید نظر خواهی خارج از مهلت موجب جلوگیری از اجرای حکم می‌گردد. فرض سوم اینکه قائل به تفکیک شویم به طوری که در آرائی که اجرای آنها قابل برگشت می‌شود تجدید نظر خواهی خارج از مهلت موجب جلوگیری از اجرای حکم نمی شود مثلاً در جایی که مجازات مورد حکم صرفاً جزای نقدی می‌باشد و در آرایی که اجرای آنها قابل برگشت نیست تجدید نظر خواهی خارج از مهلت موجب جلوگیری از اجرای حکم می‌گردد.
2- در هر حال تجدید نظر خواهی خارج از مهلت اثر تعلیقی دارد و با تجدید نظر خواهی حکم اجرا نمی گردد چرا که در ماده 422 قانون آیین دادرسی کیفری مقرر شده است چنانچه تجدید نظر خواهی خارج از مهلت باشد و تجدید نظر خواه عذر موجهی اعلام نماید دادگاه ابتدا به عذر اعلام شده رسیدگی می‌نماید و چه بسا پس از قبولی درخواست در مرحله تجدید نظر حکم نقض شود و اینکه بر اساس این ماده دادگاه در تجدید نظر خواهی خارج از مهلت فقط یک تکلیف دارد و آن هم رسیدگی به عذر اعلامی می‌باشد لذا تجدید نظر خواهی خارج از مهلت موجب تعلیق اجرای حکم می‌باشد.
3- تجدید نظر خواهی خارج از مهلت مانع اجرای حکم نمی‌باشد چرا که اگر تجدید نظر خواهی خارج از مهلت موجب تعلیق اجرای حکم گردد پس دیگر رسیدگی به عذر اعلامی تجدید نظر خواه و صدور قرار قبولی درخواست خارج از مهلت معنا ندارد و این قرار قبولی درخواست خارج از مهلت می‌باشد که جلوی اجرای حکم را می‌گیرد و اصل بر اجرای حکم قطعی است مگر خلاف آن ثابت شود و اینکه در اعاده دادرسی تا قبل از قبول اعاده دادرسی در دیوان عالی اجرای حکم متوقف نمی گردد.
4- ضمن موافقت با نظر سوم در تکمیل آن باید گفت اصل بر اجرای احکام لازم الاجراء و عدم توقف اجرای احکام می‌باشد و موارد توقف اجرای احکام لازم الاجراء در قانون پیش بینی شده است و اگر محکوم علیه در تجدید نظر خواهی خارج از مهلت عذر موجهی اعلام نماید و دادگاه پس از ارزیابی عذر ایشان آنرا موجه بداند دستور توقف اجرای حکم را صادر می‌نماید و با فرض عدم رسیدگی به عذر و یا رد آن ما با یک حکم لازم الاجرایی مواجه هستیم که تکلیف قانونی ما اجرای چنینی حکمی می‌باشد و اینکه به موجب ماده 7 قانون آیین دادرسی مدنی هیچ مقام رسمی یا سازمان یا اداره دولتی نمی تواند حکم دادگاه را تغییر دهد و یا از اجرای آن جلوگیری نماید مگر دادگاهی که حکم صادر نموده و یا مرجع بالاتر؛ آن هم در مواردی که قانون معین نموده است همچنین به موجب ماده 494 قانون آیین دادرسی کیفری عملیات اجرای حکم پس از شروع متوقف نمی شود مگر در مواردی که قانون مقرر نماید و اینکه مواردی که قانون مقرر داشته که اجرای حکم متوقف شود در قوانین به صراحت مشخص شده است از جمله مواد 501 و 502 و 503 و 504 قانون آیین دادرسی کیفری و یا در بحث اعاده دادرسی و پس از اینکه دیوان دستور توقف اجرای حکم را صادر می‌نماید. از طرفی ماده 490 قانون آیین دادرسی کیفری مقرر داشته آرای کیفری در موارد زیر پس از ابلاغ به اجرا گذاشته می‌شوند و در بند دوم این ماده یکی از آراء لازم الاجراء رأیی است که در مهلت قانونی نسبت به آن درخواست تجدید نظر خواهی نشده است. پس وقتی که چنینی رأیی به حکم این ماده لازم الاجرا می‌باشد و اینکه بر اساس ماده 7 قانون آیین دادرسی مدنی و ماده 494 قانون آیین دادرسی کیفری جلوی اجرای حکم لازم الجراء را نمی توان گرفت مگر در موارد قانونی و اینکه در قانون پیش بینی نشده است که با درخواست تجدید نظر خواهی خارج از مهلت اجرای حکم متوقف می‌گردد لذا نمی توان گفت که تجدید نظر خواهی خارج از مهلت اثر تعلیقی در اجرای حکم دارد. البته آنچه که گفته شد با رویکرد قانونی می‌باشد و لکن در عمل در امور کیفری ممکن است قاضی با مشکل موجه شود به طوری که با آرایی مواجه باشد که در صورت اجرا قابل برگشت نباشند که در این صورت قاضی باید پرونده را مدیریت نماید و به سمتی برود تا تکلیف تجدید نظر خواهی خارج از مهلت مشخص شود.
بنابراین بر اساس مبانی قانونی تجدید نظر خواهی خارج از مهلت اثر تعلیقی ندارد ولی در عمل قاضی باید پرونده را مدیریت نماید تا تکلیف تجدید نظر خواهی مشخص شود
نظر اقلیت
تجدید نظر خواهی خارج از مهلت در فرضی که حکم بعد از اجرا قابل برگشت نیست اثر تعلیقی دارد و در سایر موارد اثر تعلیقی ندارد.