تاریخ نظریه: 1396/12/19
شماره نظریه: 7/96/3116
شماره پرونده: 96-88-2057
استعلام:
چنانچه چک در وجه آقای الف صادر و توسط آقای ب گواهی عدم پرداخت اخذ و در گواهی عدم پرداخت هم نام آقای ب به عنوان دارنده قید گردد و لکن آقای ج مبادرت به طرح دعوا و مطالبه وجه چک نماید و نامبرده اخیر صرفا از طریق قبض و اقباض چک و گواهی عدم پرداخت را دارا شده است آیا با ایراد عدم ذی نفعی خواهان مواجه هستیم یا خیر؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولا پس از واخواست سند تجاری، انتقال حقوق دارنده به شخص ثالث برابر مقررات خاصی که در مواد 270 و 271 قانون تجارت پیش بینی شده است، به عمل می‌آید و با صرف ظهرنویسی امکان‌پذیر نیست. با این حال، بدیهی است هر امضائی که در سند به عمل می‌آید، برای امضاءکننده برابر مقررات عام حقوق مدنی واجد آثاری خواهد بود که احراز آن با مرجع قضائی رسیدگی‌کننده است.
ثانیاً- در فرض سوال که پس از اخذ گواهی عدم پرداخت چک برای انتقال آن به غیر، حتی ظهر نویسی نیز به عمل نیامده است، به طریق اولی عمل انتقال چک انجام پذیرفته محسوب نمی گردد. بنابراین، در فرض سوال، متصرف سند تجاری نمی‌تواند به عنوان دارنده و به استناد سند تجاری دعوای مطالبه وجه چک اقامه نماید. بدیهی است این امر مانع از اقامه دعوای مدنی توسط متصرف فعلی سند نیست.