صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/06/20
برگزار شده توسط: استان کردستان/ شهر سقز
موضوع
بررسی احتساب مجازات تکمیلی از مجازات اصلی
پرسش
در صورتی‌که فردی از باب ارتکاب جرمی به یک سال حبس تعزیری به عنوان مجازات اصلی و یک سال اقامت اجباری در محل معین از باب مجازات تکمیلی محکوم شده باشد و سیزده ماه در زندان تحمل کیفر نموده باشد آیا مدت یک ماه مازاد حبس که تحمل نموده برای مدت زمان تحمل اقامت اجباری در محل معین محاسبه می‌گردد؟ در صورت عدم محاسبه آیا موضوع مشمول مواد 255 الی 259 ق.آ.د.ک می‌باشد و در صورت تقصیر قاضی نحوه وصول خسارت و اثبات آن چگونه است؟
نظر هیئت عالی
به نظر اکثریت اعضاء هیأت عالی چون محکوم دارای محکومیت دیگری مبنی بر اقامت اجباری در محل معین دارد و یک ماه در حبس به اجبار مانده علاوه بر تقاضای جبران خسارت موضوع مواد 255 و 257 قانون آیین دادرسی کیفری جهت احتساب و کسر مدت بازداشت از مدت اقامت اجباری و تدارک آن، منعی وجود ندارد.
نظر اکثریت
ماده 27 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 صراحت دارد و اصل را به عدم محاسبه گذاشته است و فقط به حبس و شلاق و جزای نقدی اشاره نموده است. حبس و تبعید سنخیت و ذات یکسانی ندارند لذا حبس در مجازات تکمیلی تبعید، قابل احتساب نمی‌باشد و محکوم نمیتواند در اثر اشتباه قاضی صادرکننده رأی مستقیم از کمیسیون‌های جبران خسارات مطالبه خسارت نماید زیرا مواد 255 الی 259 قانون فوق‌الذکر ناظر به برائت و قرار منع تعقیب است نه حکم محکومیت، بنابراین راه حل این است که محکوم در دادگاه عالی انتظامی قضات بدواً تقصیر قاضی صادرکننده رأی را به اثبات برساند و به موجب آن در دادگاه صالح از باب مسئولیت مدنی اقامه دعوای مطالبه خسارت نماید.
نظر اقلیت
با توجه به اصل تفسیر قوانین جزایی تفسیر به نفع متهم و قیاس اولویت و به جهت این که وقتی قانون‌گذار در مجازات اصلی اجازه احتساب داده است. در مجازات تکمیلی نیز باید ایام بازداشت قبلی محاسبه شود وقتی خود تبعید بعد از تخلف قابل تبدیل به حبس است چرا قابل محاسبه نباشد؟ در مواردی که در قانون خلاء وجود داشته و یا قانون ساکت بوده و ابهام داشته باشد قاضی حق تفسیر قانون به نفع متهم را دارد و حبس را در تبعید محاسبه نماید. چنانچه قائل به عدم محاسبه باشیم متهم نمیتواند از کمیسیون جبران خسارات (موضوع ماده 255 الی 259 قانون فوق‌الذکر) خسارات خود را مطالبه نماید زیرا جبران خسارات در این کمیسیون ناظر به قرار منع تعقیب یا حکم برائت می‌باشد نه حکم محکومیت.