صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/12/15
برگزار شده توسط: استان خراسان رضوی/ شهر سبزوار
موضوع
بررسی امکان اخذ آخرین دفاع از وکیل متهم بدون حضور متهم
پرسش
در مقام رسیدگی به پرونده های کیفری در دادسرا چنانچه به متهم تفهیم اتهام شده باشد و تأمین کیفری در مورد او صادر و اخذ شود و پرونده معد اخذ آخرین دفاع باشد و در عین حال متهم دارای وکیل باشد آیا احضار شخص متهم برای اخذ آخرین دفاع تکلیف دادسرا است یا احضار وکیل متهم کفایت می‌نماید و چنانچه متهم احضار برای آخرین دفاع گردید لیکن وکیلش جهت ارائه آخرین دفاع حضور پیدا کرد آیا امکان اخذ آخرین دفاع از وکیل متهم بدون حضور شخص متهم وجود دارد ؟
نظر هیئت عالی
مستفاد از مواد 190، 262، 263 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، در مرحله تحقیقات مقدماتی که نیازی به تعیین وقت رسیدگی و تشکیل جلسه نیست و در این مرحله، تحقیقات محرمانه است؛ فقط متهم احضار و در صورت لزوم جلب می‌شود، مگر اینکه خود متهم وکیلی را همراه خود بیاورد که در این صورت وکیل متهم بدون داشتن حق دخالت در امر بازجویی، در خاتمه تحقیقات می‌تواند اگر توضیحی را لازم دانسته باشد آن را بیان نماید. بنابراین اصولاً مسائلی از قبیل تفهیم اتهام و اخذ آخرین دفاع از متهم قائم به شخص وی است و قانون دعوت وکیل را برای انجام این گونه امور ضروری ندانسته است ولی متهم در هر حال شخصاً می‌تواند وکیل را همراه خود بیاورد. همچنین با توجه به مقررات ماده 263 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، در صورت عدم حضور متهم، اخذ آخرین دفاع از وکیل متهم امکان پذیر است.
نظر اکثریت
مطابق نص صریح مواد 262 و 263 قانون آئین دادرسی کیفری، احضار متهم یا وکیل او برای ارائه آخرین دفاعیات کافی است و ارسال احضاریه برای متهم و وکیل او به طور همزمان و موازی ضرورتی ندارد، بلکه ارسال احضاریه برای یکی از آنان کفایت می کند (اگر هم قائل به ترجیح باشیم در پرونده هایی که متهم دارای وکیل است ارسال احضاریه برای وکیل با توجه به فلسفه وکالت مناسب تر از ارسال احضاریه برای متهم ارزیابی می‌شود) و متعاقب ارسال احضاریه ؛ از میان متهم و وکیل او هر کدام که حاضر شدند، کفایت امر می کند و حضور همزمان وکیل و شخص متهم در جلسه اخذ آخرین دفاع ضرورت و الزام قانونی ندارد.
نظر ابرازی
دادسرا در فرض سوال باید برای متهم و وکیل او همزمان و موازی احضاریه ارسال کند. امّا با حضور یکی از آنها برای ارائه آخرین دفاع الزام و ضرورتی به حضور دیگری نیست.