تکلیف دادگاه کیفری یک درصورت نقض رای تایید قرار منع تعقیب در دیوان عالی کشور

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/05/23
برگزار شده توسط: استان سمنان/ شهر سمنان

موضوع

تکلیف دادگاه کیفری یک در صورت نقض رای تایید قرار منع تعقیب در دیوان عالی کشور

پرسش

اگر دیوان عالی کشور رای دادگاه کیفری یک مبنی بر تایید قرار منع تعقیب بازپرسی را نقض کند، تکلیف دادگاه کیفری یک چیست؟

نظر هیئت عالی

چنانچه دیوان عالی کشور رای دادگاه کیفری یک مبنی بر تائید قرار منع پیگرد را به لحاظ نقص تحقیقات نقض کند، پرونده طبق شق 2 بند ب ماده 469 قانون آئین دادرسی کیفری به دادگاه صادر کننده رای منقوض ارسال می‌شود تا از طریق دادسرا نقض مورد نظر دیوان عالی کشور را مرتفع سازد، دادگاه در صورت قرار جلب به محاکمه پرونده را برای تفهیم اتهام و اخذ آخرین دفاع و اخذ تامین به دادسرا ارسال می کند؛ در صورتی که دیوان عالی کشور رای دادگاه کیفری یک را نقض کند پرونده را به دادگاه هم عرض ارسال می دارد، دادگاه کیفری یک مرجوع الیه یا از نظر دیوان تبعیت می کند و یا با نقض قرار صادره، قرار جلب به محاکمه صادر می کند و به نحوی که فوقاً بیان شد پرونده را به دادسرا ارسال می دارد و در صورت صدور قرار منع پیگرد و اعتراض شاکی، مجدداً پرونده به دیوان عالی کشور ارسال می‌شود که دیوان طبق ماده 270 اقدام می کند.

نظر اکثریت

با توجه به آن که در مواد 273 و 274 قانون آیین دادرسی کیفری روش رسیدگی به اعتراض به قرار منع تعقیب صادر شده از سوی بازپرسی به صورت کلی و برای تمامی دادگاه های کیفری بیان شده است؛ بنابراین پس از صدور رای دیوان عالی کشور مبنی بر نقض رای آن مرجع در تایید قرار منع تعقیب چنانچه دیوان عالی کشور به جهت نقص تحقیقات رای دادگاه را نقض کند به استناد قسمت دوم از بند ب ماده 469 قانون آیین دادرسی کیفری دادگاه کیفری یک وظیفه دارد در صورتی که پس از تکمیل تحقیقات اعتقاد به توجه اتهام به متهم دارد با نقض قرار منع تعقیب، قرار جلب به دادرسی صادر کند و پرونده را برای تفهیم اتهام و گرفتن تامین کیفری و اخذ آخرین دفاع به دادسرا اعاده کند و پس از انجام اقدامات فوق دادگاه کیفری یک رسیدگی ماهیتی می کند و رای مقتضی را صادر می کند و در صورتی که دیوان عالی کشور به صورت کلی رای دادگاه کیفری یک را نقض کند (بدون آن که نقص تحقیقات اعلام کند) پرونده به استناد قسمت چهارم از بند ب ماده 469 قانون آیین دادرسی کیفری به دادگاه هم عرض ارجاع می‌شود و دادگاه هم عرض چنانچه اعتقاد به توجه اتهام داشته باشد با نقض قرار منع تعقیب قرار جلب به دادرسی صادر می کند و به شرحی که گذشت برای تفهیم اتهام و گرفتن تامین و اخذ آخرین دفاع پرونده به دادسرا اعاده می‌شود و پس از آن رسیدگی ماهوی می کند و رای مقتضی را صادر می کند و چنانچه اعتقاد به تایید قرار منع تعقیب داشته باشد رای به تایید قرار منع تعقیب صادر می کند این رای نیز قابل تجدیدنظر در دیوان عالی کشور است.

نظر اقلیت

چون در ماده 382 قانون آیین دادرسی کیفری آمده است که رسیدگی در دادگاه کیفری یک صرفاً با صدور کیفرخواست شروع می‌شود از این نظر دادگاه کیفری یک در اجرای قسمت دوم از بند ب ماده 469 قانون آیین دادرسی کیفری وظیفه ای به صدور قرار جلب به دادرسی ندارد و در هر صورت؛ چه آن که دیوان عالی کشور با نقص تحقیقات رای دادگاه کیفری یک را نقض و پرونده را اعاده کند و چه آن که دیوان عالی کشور رای دادگاه کیفری یک را بدون نقص تحقیقات نقض کند پرونده را به دادگاه کیفری یک هم عرض ارسال شود؛ دادگاه کیفری یک مرجوع الیه وظیفه ای در صدور قرار جلب به دادرسی ندارد و پس از تکمیل تحقیقات توسط دادگاه کیفری یک (در صورت صدور رای از سوی دیوان عالی کشور به نقض با نقص تحقیقات) و یا در فرضی که در اجرای قسمت چهارم بند دوم ماده 469 دادگاه کیفری یک هم عرض رسیدگی می کند، دادگاه با نقض قرار منع تعقیب، پرونده را به دادسرا اعاده می کند تا پس از تفهیم اتهام و گرفتن تامین و آخرین دفاع دادسرا قرار جلب به دادرسی و متعاقب آن کیفرخواست صادر کند تا پرونده معد رسیدگی در دادگاه کیفری شود.
نظر 2:در صورتی که دیوان عالی کشور رای دادگاه کیفری یک مبنی بر تائید قرار منع تعقیب بازپرسی را به جهت نقص تحقیقات نقض کند دادگاه کیفری یک وظیفه دارد در اجرای قسمت دوم از بند ب ماده 469 قانون آیین دادرسی کیفری تحقیقات را کامل کند و در صورتیکه همچنان اعتقاد به تایید قرار منع تعقیب دارد رای خویش را در این زمینه صادر کند.