مواعد قانونی قرار بازداشت موقت در پرونده مواد مخدر

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/02/31
برگزار شده توسط: استان کرمان/ شهر کرمان

موضوع

مواعد قانونی قرار بازداشت موقت در پرونده مواد مخدر

پرسش

در خصوص مواعد قانونی بازنگری قرار بازداشت موقت در جرایم مواد مخدر و روانگردان باید از تکلیف مندرج در ماده 37 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر تبعیت کرد یا وفق ماده 242 قانون آیین دادرسی کیفری عمل نمود؟

نظر هیئت عالی

پذیرش نظر اقلیت با مقررات دادرسی عادلانه انطباق دارد. اداره حقوقی نیز به شرح زیر این نظریه را تلویحاً پذیرفته است؛نظریه شماره 7/94/3359 مورخ 94/12/3: هرچند در ماده 37 قانون مبارزه با مواد مخدر و اصلاحات بعدی، در خصوص طول مدت بازداشت موقت و فک یا تخفیف یا ابقای آن مقررات خاصی وضع شده و در قوانین بعدی نیز نصی بر نسخ ماده یاد شده وجود ندارد، مع الوصف ماده قانون یاد شده زمانی به تصویب رسیده که دادسرا وجود نداشته است و نیز عبارت منتهی به صدور حکم نشده باشد در ماده 37 قانون، نشانگر اعمال مقررات یاد شده در دادگاه است، و لذا در خصوص قرار بازداشت موقت صادره از سوی دادسرا در خصوص جرایم موضوع قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر نیز مطابق مقررات ماده 242 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 واصلاحات و الحاقات بعدی، عمل می‌گردد.

نظر اکثریت

باید طبق ماده 37 هر 4 ماه یکبار بازنگری کرد:
1. براساس ماده 45 قانون مبارزه با مواد مخدر اصلاح و نسخ صریح این قانون توسط مجلس بلامانع است و همانگونه که قانون آیین دادرسی کیفری در ماده 570 صراحتاً ماده 32 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر را نسخ نموده است و اگر در خصوص مواعد بازنگری بازداشت موقت (ماده 37) اگر اراده مقنن بر نسخ بود همانند ماده 32 به آن اشاره می کرد.
2. قانون مبارزه با مواد مخدر خاص مقدم است و قانون آیین دادرسی کیفری عام موخر و لذا عام موخر از لحاظ اصولی نمی تواند ناسخ خاص مقدم باشد.
3. در زمان قانون سابق (احیا دادسراها) نیز بازبینی قرارهای بازداشت موقت در جرایم مواد مخدر علیرغم بند ط ماده 3 آن قانون بر اساس ماده 37 صورت می پذیرفت.
4. از حیث کاربردی نیز رسیدگی و تحقیقات جرایم مرتبط با مواد مخدر به دلیل ریشه یابی موضوع و رسیدن به عوامل دست اول زمان بر است بر همین مبنا مقرره خاص ماده 37 موعد 4 ماهه را برای بازبینی در نظر گرفته است.

نظر اقلیت

باید وفق ماده 242 قانون آیین دادرسی کیفری عمل کرد:
1. وفق ماده 45 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مجلس مجوز اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر را دارد و این اصلاح اعم از نسخ صریح (مانند ماده 32 که بر اساس ماده 570 قانون آیین دادرسی کیفری صراحتا نسخ شده) و نسخ ضمنی (ماده 37بر اساس ماده 242 نسخ ضمنی شده) است.
2. موضوع مواد 37 و 242 هر دو مواعد بازنگری قرار تامین بازداشت موقت است و لذا هر دو ماده نسبت به هم خاص فرض می‌شوند و لذا خاص موخر میتواند ناسخ خاص مقدم باشد.
3.ماده 242 چون مواعد دو ماهه و یک ماهه را پیش بینی کرده بهتر در رعایت حقوق متهمین قابل استمساک است.