تاریخ نظریه: 1396/04/31
شماره نظریه: 7/96/990
شماره پرونده: 621-1/168-96
استعلام:
به موجب تعریف قانونی از تحقیقات مقدماتی که در ماده 90 قانون آئین دادرسی کیفری به عمل آمده جلوگیری از فرار یا مخفی شدن متهم یکی از ارکان آن است و بر اساس ماده 217 قانون مرقوم رکن موصوف با صدور قرارهای تامین و نظارت قضایی محقق می‌شود ماده 341 قانون مارالذکر مقرر داشته انجام تحقیقات مقدماتی در پرونده هایی که به طور مستقیم در دادگاه مطرح می‌شود باید طبق مقررات مربوط توسط دادگاه صورت گیرد لکن بند ب ماده 340 قانون مذکور اخذ تامین از متهم را صرفاً به موارد عدم حضور اصحاب دعوی یا استمهال برای تدارک دفاع یا تقدیم دادخواست ضرر و زیان پس از انجام تحقیقات مقدماتی موکول نموده است.
س:
1- بالحاظ مقررات فوق دادگاه پس از اعلام ختم تحقیقات مقدماتی به دستور ماده 264 مکلف به اخذ تامین می‌باشد یا اخذ تامین منصرف به موارد استمهال یا عدم حضور است؟
2- چنانچه تکلیفی نداشته باشد پس از ورود به مرحله دادرسی و رسیدگی و انشاء رأی با وجود اعتراض اصحاب پرونده یا تا زمان قطعیت حکم تکلیف دادگاه چیست و اصولاً بعد از انشاء رأی می توان تامین اخذ نمود یا خیر.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1) مطابق قسمت اخیر ماده 341 قانون آئین دادرسی کیفری 1392، در مواردی که پرونده به طور مستقیم در دادگاه مطرح می‌شود، انجام تحقیقات مقدماتی و از جمله صدور قرار تأمین کیفری توسط دادگاه باید مطابق مقررات مربوط به مرحله تحقیقات مقدماتی مذکور در قانون آئین دادرسی کیفری صورت پذیرد و ترتیبات مذکور در بندهای الف و ب ماده 340 قانون یاد شده، ناظر به مرحله دادرسی به معنای اخص و مربوط به حالتی است که در مراحل انجام تحقیقات مقدماتی توسط دادگاه قرار تأمین کیفری اخذ نشده باشد، بنابراین در فرض سوال با توجه به مواد 217 و 264 از قانون مارالذکر، چنانچه در موارد طرح مستقیم پرونده، دادگاه کیفری ذیربط در مرحله انجام تحقیقات مقدماتی، و قبل از ختم آن و ورود به مرحله‌ی دادرسی، شرایط مذکور در ماده‌ی 217 قانون موصوف را احراز نماید، مکلف به صدور قرار تأمین کیفری می‌باشد و تکلیف دادگاه به صدور قرار تأمین در موارد مذکور در بند ب ماده 340 قانون یاد شده به معنای نادیده انگاشتن سایر مقررات مربوط به صدور قرار تأمین از سوی دادگاه نمی‌باشد.
2) با توجه به پاسخ سوال یک پاسخ به سوال دوم، منتفی است.