صحنه سازی جرم سرقت اموال خودروی خود به تقلب جهت دریافت حق بیمه

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/05/04
برگزار شده توسط: استان هرمزگان/ شهر بندر عباس

موضوع

صحنه سازی جرم سرقت اموال خودروی خود به تقلب جهت دریافت حق بیمه

پرسش

شخصی لاستیک های خودروی خود را برداشته و خودرو را بیرون منزل قرار داده و جهت صحنه سازی سرقت و دریافت خسارت از شرکت بیمه با پلیس تماس میگیرد ولی مأمورین پلیس متوجه موضوع شده و با دریافت اذن ورود به منزل لاستیک ها را کشف و مرتکب به عمل مزبور با نیت سوء معترف میشود.
به نظر شما تحت چه عنوان جزایی میتوان مرتکب را تعقیب نمود؟

نظر هیئت عالی

هر چند رفتار متهم در فرض پرسش از مصادیق شروع به جرم مذکور در ماده 61 قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395 (به لحاظ صحنه سازی متقلبانه) می‌تواند باشد اما به لحاظ ماده 15 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 1399 و نسخ شروع به جرم های خاص و لحاظ درجه جرم تعزیری موضوع ماده 61 قانون فوق الذکر که درجه 6 تعزیری است در وضعیت فعلی با عنایت به ماده 122 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، شروع به جرم مذکور قابل مجازات نمی‌باشد.

نظر اکثریت

کسی مرتکب شروع به جرم شده است که قطعا بخشی از عملیات اجرایی را انجام داده باشد. اگر کسی به رغم داشتن قصد مجرمانه و به رغم انجام کامل عملیات مقدماتی در طیف عملیات اجرایی وارد نشده باشد مجرم محسوب نمی شود.
عملیات مقدماتی دارای یک طیف بسیار وسیع طولی و عرض است. در نظریه ذهنی نه عرض مهم است و نه طول آن، در نظریه عینی انجام مقدمات مقدماتی هرگز شروع به جرم محسوب نمی شود.
تهیه وسایل با نظریه عینیشروع به جرم نیست چون شروع به عملیات اجرایی نکرده است، در این نظریه باید اقدام مرتکب در چارچوب عملیات اجرایی عینیت پیدا کند. دراین نظریه باید واقعه ای اتفاق افتد. این نظریه در مقام دفاع از مرتکبین است.

نظر اقلیت

با توجه به اینکه در کلاهبرداری توسل به وسایل متقلبانه ضرورت دارد و به عبارتی این ویژگی بایستی به نحوی باشد که باعث فریب قربانی جرم گردد. در فرض سوال اقدامات مالک به حدی آشکار و ساختگی است که به محض حضور مامورین در صحنه نه تنها ساختگی بودن آن بلکه محل اختفا لاستیک هم معلوم و با اذن ورود به منزل لاستیک نیز رویت می‌شود، بنابراین با توجه به عدم متقلبانه تلقی شدن عمل مرتکب شروع به کلاهبرداری نیز منتفی است و اصولا جرمی واقع نشده است.

نظر ابرازی

در مقابل نظریه عینی نظریه ذهنی است. این نظریه به طورقطع نظریه عینی را می پذیرد اما از آن فراتر می رود و به دفاع از جامعه ی می رود و می گوید هر وقت فرد خطرناک بود او شروع کننده جرم است و لازم نیست بخشی از عملیات اجرایی را انجام داده باشد. این نظریه می گوید عملیات مقدماتی شروع به جرم است مشروط براینکه بین عملیات مقدماتی و عملیات اجرایی، فاصله زمانی وجود نداشته باشد و در نقطه عملیات مقدماتی به نقطه و عملیات اجرائی رسیده باشد. پس در این مثال شروع به جرم نیست زیرا فاصله زمانی وجود دارد. اما وقتی وارد خانه شد شروع به جرم است. اما وقتی فاصله ای بین عملیات مقدماتی و اجرایی نباشد شروع جرم است. درست است که دست نزده ولی باز جرم است.
به نظر می‌رسد نه فقط با نظریه ذهنی، که با نظریه عینی هم شروع به کلاهبرداری محقق شده، چرا که توسل به وسیله ی متقلبانه که قسمتی از رکن مادی جرم هست محقق شده و اینکه مال برده نشده مانع شروع به جرم نیست.