تاریخ نظریه: 1398/12/25
شماره نظریه: 7/98/1877
شماره پرونده: 98-3/1-1877 ح
استعلام:
با توجه به ماده 23 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب 1394 مبنی بر ممنوع‌الخروجی محکوم‌علیه با تقاضای محکوم‌له بفرمایید:
1- با صدور قرار قبولی واخواهی تکلیف ممنوع‌الخروجی محکوم‌علیه به چه نحو است آیا باید از قرار ممنوع‌الخروجی صادره رفع اثر شود یا خیر؟
2- در صورت معرفی مال توسط محکوم‌علیه به واحد اجرای احکام مدنی چنانچه آن مال تکافوی محکوم به را بنماید آیا امکان رفع ممنوع‌الخروجی وجود دارد.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1 مطابق ماده 306 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1356، با صدور قرار قبولی واخواهی، اجرای حکم متوقف می‌گردد و با توجه به این‌که ممنوع‌الخروج شدن محکوم علیه از آثار صدور حکم قطعی و اجرای آن است، بنابراین در صورتی که به علت محکومیت غیابی، محکوم علیه ممنوع‌الخروج شده باشد، با توقف اجرای حکم، ادامه ممنوعیت خروج واخواه مجوز قانونی ندارد و باید رفع گردد.
2- مطابق ماده 23 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب 1394، مرجع اجرا کننده رأی باید به تقاضای محکومٌ له قرار ممنوع الخروجی محکومٌ علیه را تا زمان اجرای رأی یا ثبوت اعسار وی یا جلب رضایت محکومٌ‌له یا سپردن تأمین مناسب صادر کند. بنابراین در فرض سوال، چون صرف معرفی مال از سوی محکومٌ علیه به معنی اجرای رأی یا جلب رضایت محکومٌ له یا سپردن تأمین مناسب نیست، مانع از صدور این قرار نمی‌باشد. اما در صورتی که مال مورد تعرفه از سوی محکومٌ‌علیه، تکافوی پرداخت محکومٌ‌به را بنماید، موجب قانونی جهت صدور یا بقاء قرار ممنوع الخروجی محکومٌ‌علیه وجود ندارد و عبارت « سپردن تأمین مناسب» مذکور در ماده 23 قانون یاد شده نیز با استفاده از قیاس اولویت این نظر را تقویت می‌کند.