امکان تعیین مجازات شلاق تعزیری بیش از میزان شلاق حدی

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/04/06
برگزار شده توسط: استان قزوین/ شهر قزوین

موضوع

امکان تعیین مجازات شلاق تعزیری بیش از میزان شلاق حدی

پرسش

آیا امکان تعیین مجازات شلاق تعزیری بیش از میزان شلاق حدی در مقام تشدید مجازات وجود دارد یا خیر؟

نظر هیئت عالی

تشدید مجازات جرائم تعزیری به لحاظ شمول تعدد جرم و مقررات تکرار جرم موضوع مواد 134 و 137 قانون مجازات اسلامی 1392، صرف نظر از اینکه پس از اعمال این مقررات، میزان مجازات چقدر می‌شود، به حکم قانون صورت می پذیرد و مجازات شلاق تعزیری نیز مستثنی نشده است، بنابراین در فرض سوال، چنانچه با اعمال مقررات تعدد و تکرار و تشدید مجازات، تعداد شلاق تعزیری مورد حکم از 74 ضربه هم تجاوز نماید، چون این امر مستند به قانون بوده، لذا قانوناً فاقد اشکال است. ضمناً متذکر می‌گردد که علل مشدده مجازات، نظیر تعدد و تکرار جرم در اصل میزان مجازات جرم تعزیری که کمتر از حد است، تغییری ایجاد نمی‌نماید و مجازات مزبور همان است که در قانون آمده است و تشدید مجازات امری ثانوی و جدای از مجازات اصلی جرم است که به آن اضافه می‌شود؛ بنابراین نظریه اکثریت به نحو صائب و صحیح اعلام می‌شود.

نظر اکثریت

امکان تعیین مجازات شلاق تعزیری بیش از میزان شلاق حدی در مقام تشدید مجازات (تعدد یا تکرار جرم) وجود دارد؛ زیرا اگرچه حکم اولیه قضیه مبتنی بر ممنوعیت تعیین شلاق تعزیری بیش از میزان شلاق حدی است و این قاعده منصرف به موردی است که شخص، مرتکب یک جرم تعزیری شده است و تکرار یا تعدد جرم اقتضای قانونی تشدید مجازات را داشته و نوع مجازات تعزیری در مواد 134 و 136 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 بطور مطلق بیان گردیده و مجازات شلاق نیز استثناء نگردیده و قانونگذار نیز در مواد قانونی مرقوم در مقام بیان بوده و در زمان تصویب قانون نیز آگاهی به اینکه تعزیر باید مادون حد باشد داشته است و رویه عملی دیوان عالی کشور در اکثر موارد مبتنی بر این نظر است و در نهایت عدم تشدید مجازات شلاق منافی هدف بازدارندگی مجازات ها و مغایر فلسفه تشدید مجازات های تعزیری می‌باشد.

نظر اقلیت

در مقام تشدید مجازات نمی توان شلاق تعزیری را بیشتر از میزان شلاق حدی تعیین نمود زیرا چنین امری خلاف شرع بوده و در هر حال تعزیر باید مادون حد باشد و اصل قانون بدون مجازاتها نیز مبتنی بر انطباق آن با شرع است و اصل برائت نیز حکم می‌نماید که در مقام شک باید اطلاق قانون را به نفع متهم تفسیر کرد و به قدر متیقن که همان تعیین مجازات تعزیری کمتر از میزان مجازات حدی است اکتفا نمود و قانونگذار نیز در مقررات کیفری مختلف در همه موارد شلاق تعزیری را کمتر از میزان شلاق حدی تعیین نموده است.