صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/08/01
برگزار شده توسط: استان مرکزی/ شهر اراک
موضوع
عطف به ما سبق نشدن قانون کاهش مجازات حبس تعزیری
پرسش
درفرض که بزه توهین قبل از لازم الاجرا شدن قانون کاهش مجازات حبس تعزیری محقق شده باشد و در زمان صدور رأی، قانون مذکور لازم الاجرا شده باشد آیا دادگاه می‌تواند حکم به جزای نقدی تا یک میلیون ریال صادر نماید؟
نظر هیئت عالی
با لازم الاجرا شدن (قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 1396) طبق بند (ج) ماده یک این قانون، مجازات بزه موضوع ماده 608 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375 از (شلاق تا 74 ضربه یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی) به جزای نقدی درجه شش تبدیل شده است، لذا در فرض سوال که تاریخ ارتکاب بزه توهین، قبل از لازم‌الاجرا شدن قانون صدرالذکر است، هرچند که مجازات سابق این بزه نیز وفق ماده 608 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 بر اساس ماده 19 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و تبصره‌های آن (مجازات درجه شش) محسوب می‌شود، ولی به لحاظ اینکه قانون لاحق با حذف مجازات (شلاق) نسبت به قانون سابق اخف است، طبق ماده 10 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 نسبت به جرایم سابق بر وضع آن تا صدور حکم قطعی قابل اعمال است. در نتیجه مجازات مرتکب در استعلام باید بر اساس بند (ج) ماده یک قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 1399 (قانون لا حق) تعیین شود.
نظر اکثریت
با توجه به اینکه بر اساس تصریح انجام گرفته در ماده 10 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 مجازات بایستی به موجب قانونی باشد که قبل از وقوع جرم مقرر شده است و قانون جدید در فرضی نسبت به جرایم سابق بر وضع آن قابلیت اعمال دارد که نسبت به قانون سابق اخف یا از جهاتی مساعدتر به حال مرتکب باشد و در مانحن فیه با توجه به اینکه جرم قبل از لازم الاجرا شدن قانون کاهش مجازات حبس تعزیری محقق شده است حداکثر جزای نقدی تعیین شده برای بزه توهین در ماده 608 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 یک میلیون ریال است ماده ی 608 اصلاحی از حیث تعیین جزای نقدی درجه شش برای بزه یاد شده قانون اشد محسوب می‌گردد و نسبت به جرایم سابق بر وضع آن عطف به ماسبق نمی گردد و دادگاه مکلف است به استناد ماده 608 قانون تعزیرات و بازدارنده مصوب 1375 جزای نقدی را تعیین نماید.
نظر اقلیت
با توجه به اینکه قانونگذار در ماده 608 قانون تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده مصوب 1375 برای بزه توهین دو مجازات شلاق تعزیری و جزای نقدی تعیین نموده است و شلاق تعزیری مذکور در ماده یاد شده نسبت به جزای نقدی درجه شش شدیدتر محسوب می‌شود ماده 608 اصلاحی در مجموع نسبت به ماده 608 سابق اخف و مساعدتر به حال متهم می‌باشد و بر اساس مفاد ماده 10 قانون مجازات اسلامی دادگاه مکلف است بر اساس ماده 608 اصلاحی جزای نقدی درجه 6 تعیین نماید و صدور حکم به جزای نقدی طبق ماده 608 سابق صحیح نمی‌باشد.