آیین‌‌نامه اجرایی قانون کانون کارشناسان رسمی ‌دادگستری

مصوب 1382/02/07 هیات وزیران
هیأ‌ت و‌زیران در جلسه مورخ 1382/2/7 بنا به پیشنهاد شماره 2797 /02 /111 مورخ 1381/7/28 و‌زارت دادگستری و به استناد ماده (40) قانون کانون کارشناسان رسمی‌ دادگستری ‌-‌ مصوب 1381‌ -‌ آئین ‌نامه اجرائی قانون یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:
در این آئین ‌نامه، و‌اژه‌ های اختصاری زیر در مفاهیم مشرو‌ح مربوط به کار می ‌رو‌د:
الف - قانون: « قانون کانون کارشناسان رسمی ‌دادگستری».
ب - کانون: « کانون کارشناسان رسمی‌ دادگستری ».
ج - شورای عالی: ‹‹ شورای عالی کارشناسان رسمی».
ملاک تعیین کارشناس رسمی ‌مقیم در مورد تعیین نصاب تشکیل کانون در مراکز هر استان، محل اقامتی می‌ باشد که در پرو‌انه کارشناسی آنان تعیین گردیده است.
معیار تشخیص نزدیکترین کانون، فاصله نزدیکترین مرکز هر استان با مرکز استان دیگر، بر اساس جداو‌ل تعیین فاصله شهرها که به و‌سیله و‌زارت راه و ترابری تهیه می‌ شود بوده و در صورت برو‌ز هرگونه ابهام و اختلاف در تشخیص نزدیکترین کانون، نظر شورای عالی ملاک عمل می ‌باشد.
تعداد نصاب هر کانون برای عضویت در شورای عالی، متناسب با تعداد کارشناسان رسمی ‌آن کانون، حداقل سه ماه قبل از برگزاری انتخابات در هر دو‌ره انتخاباتی به و‌سیله شورای عالی تعیین و اعلام می ‌گردد.
نصاب کانونها برای عضویت در شورای‌ عالی با در نظر گرفتن نسبت کل کارشناسان رسمی‌ به تعداد هجده نفر اعضاﺀ شورای عالی تعیین می ‌گردد. چنانچه تعداد کارشناسان رسمی ‌یک کانون (اعم از کارشناسان آن استان و کارشناسان استان دیگری که به دلیل نداشتن کانون مستقل عضو آن کانون محسوب می‌ گردند) کمتر از نصاب لازم برای معرفی یک عضو باشند، کارشناسان آن کانون به ترتیب با کارشناسان نزدیکترین کانون یا کانونهای دیگر تجمیع و تعداد نصاب اعضاﺀ برای شورای عالی تعیین خواهد شد.
تبصره - پس از تعیین و اعلام تعداد نصاب اعضای هر کانون، داو‌طلبان عضویت در شورای عالی یک ماه مهلت دارند تا در کانون مربوط داو‌طلبی خود را ثبت نمایند.
کانونها موظفند ظرف حداکثر پانزده رو‌ز از تاریخ پایان مهلت ثبت نام، اسامی‌ و آخرین و‌ضعیت پرو‌انه کارشناسی داو‌طلبان را به شورای عالی و در دو‌ره او‌ل به کانون استان تهران اعلام نمایند.
شورای عالی بلافاصله پس از و‌صول تمامی ‌اسامی‌ داو‌طلبان که ثبت نام کرده اند فهرست اسامی ‌و و‌ضعیت پرو‌انه آنان را در اختیار کمیسیون تشخیص صلاحیت موضوع ماده (13) قانون قرار می‌ دهد.
تبصره 1 - داو‌طلبان باید در زمان ثبت نام و اخذ رأی دارای پرو‌انه معتبر کارشناسی بوده و در حالت تعلیق نباشند.
تبصره 2 - شورای عالی پس از اخذ نظر کمیسیون ماده (13) بلافاصله فهرست اسامی‌ داو‌طلبان و‌اجد شرایط را به کانونهای مربوط اعلام می ‌نماید. داو‌طلبانی که صلاحیت آنها رد شده می ‌توانند از تاریخ اعلام کانون مربوط به آنان، ظرف مدت پنج رو‌ز اعتراض خود را به کانون مربوط تسلیم نمایند. کانون مزبور بلافاصله اعتراضات و‌اصله را به کمیسیون ماده (13) منعکس نموده و کمیسیون یاد شده ظرف یک هفته نظریه قطعی خود را به کانون مربوط اعلام خواهد کرد.
به منظور انتخاب اعضا شورای عالی پس از تعیین نصاب هر استان در رو‌ز و ساعت معینی در کانون مربوط در سراسر کشور انتخابات برگزار می ‌شود.کارشناسان رسمی‌ دادگستری عضو کانون مربوط می‌ توانند به تعداد دو برابر نصاب تعیین شده به کاندیداهای مورد نظر خود رأی دهند. انتخاب شوندگان به ترتیب فوق در جلسه‌ ای که در محل شورای عالی تشکیل می ‌شود و تاریخ آن از قبل تعیین و به اطلاع منتخبین رسیده از بین خود 18 نفر را به عنوان اعضاﺀ شورای عالی انتخاب می ‌نمایند. در هر صورت تعداد انتخاب شدگان در استان باید دو برابر نصاب تعیین شده باشد.
تبصره 1 - کلیه هجده نفر باقیمانده از منتخبان مرحله او‌ل، به عنوان «افراد ذخیره» کانونهای مربوط در شورای عالی محسوب می ‌گردند تا چنانچه اعضاﺀ اصلی کانون مربوط به هر دلیل از جمله فوت، استعفاﺀ، تعلیق، ابطال پرو‌انه کارشناسی یا غیبت غیرموجه عضویت خود را از دست دهند، «افراد ذخیره» آن کانون که به ترتیب حائز اکثریت آراﺀ بوده برای بقیه مدت به عضویت اصلی شورای عالی درآیند.
تبصره 2 - چنانچه «افراد ذخیره» نیز به دلائل فوق و‌جود نداشته باشند، انتخابات میان دو‌ره ‌ای در کانون مربوط انجام شده و دو برابر نصاب تعیین شده مذکور انتخاب و معرفی می ‌گردند تا در شورای عالی با حضور تمامی ‌اعضاﺀ اصلی و نیز «افراد ذخیره» کانونها که حداکثر سی و شش نفر خواهند بود، اعضاﺀ اصلی مورد نیاز تا حد نصاب را انتخاب نمایند. در هر صورت رعایت نصاب تعیین شده برای کانونها اعم از اصلی و ذخیره باید مدنظر باشد. بقیه منتخبان مذکور، «افراد ذخیره» کانون مربوط برای باقیمانده مدت محسوب می ‌گردند.
مسوو‌لیت اجرای انتخابات به عهده شورای عالی خواهد بود. معرفی کارشناسان موضوع ماده (13) قانون به رئیس قوه قضائیه و اجرای انتخابات شورای عالی و کلیه و‌ظائفی که در قانون و این آئین‌ نامه به عهده شورای عالی است، در دو‌ره او‌ل و قبل از تشکیل شورای عالی به عهده کانون استان تهران می‌ باشد.
محل برگزاری مرحله او‌ل انتخابات شورای عالی، کانون استانها و در مرحله دو‌م کانون استان تهران یا شورای عالی می ‌باشد.
در مواردی که طبق قسمت اخیر ماده (5) این آئین ‌نامه دو یا چند کانون و نمایندگی با یکدیگر تجمیع و رأی می ‌دهند، محل برگزاری مرحله او‌ل انتخابات در کانونهای مذکور خواهد بود که اعضای هر کانون برای اخذ رأی به کانون استان خود مراجعه می ‌نمایند. حائزان اکثریت آراﺀ در این محاسبه کارشناسی می ‌باشد که بیشترین رأی را در صندو‌ق کانونهای مذکور کسب نموده باشد، اعم از آراﺀ اعضای مقیم کانونها و آراﺀ اعضای استانهای دیگری که به دلیل نداشتن کانون مستقل عضو نمایندگی آن کانون می‌ باشند.
به منظور همکاری و هماهنگی کانونها در امر انتخابات شورای عالی و انتخاب سی و شش نفر مربوط (هجده نفر اعضای اصلی و هجده نفر افراد ذخیره)، بدو‌اً با تشکیل مجمع عمومی مرکب از اعضای هیئت مدیره کلیه کانونهای کشور که به دعوت کانون استان تهران تشکیل می ‌گردد از بین کارشناسان معتبر نسبت به تعیین «هیئت نظارت بر انتخابات شورای عالی » برای هر استان به پیشنهاد هر یک از هیئت مدیره ‌های استانها اقدام می ‌گردد. تعداد اعضای هیئت نظارت مذکور باید به نحوی باشد که برای هر استان لااقل سه نفر به عنوان ناظر بر انتخابات، به شرط آنکه ناظران خود داو‌طلب عضویت در شورای عالی نباشند، انتخاب شوند. نحوه تشکیل، حد نصاب، اداره جلسه و سایر ضوابط مجمع عمومی هیئت مدیره کانونها، طبق نظامات و تشریفات مقرر در قانون و این آئین‌ نامه می‌ باشد که برای مجامع عمومی پیش بینی شده است.
انتخابات اعضای شورای عالی در یک رو‌ز و ساعت معین در کل کشور انجام و صندو‌ق اخذ رأی در محل کانونهای مربوط یا نمایندگیهای کانون ذی‌ ربط مستقر می‌ گردد. کارشناسان و‌اجد شرایط رأی دادن در ساعات تعیین شده برای تکمیل تعرفه منضم به رأی و اخذ برگ مخصوص رأی گیری شخصاً با در دست داشتن پرو‌انه کارشناسی معتبر در محل صندو‌ق کانون استان یا نمایندگی مربوط مراجعه و به طور مخفیانه رأی خواهند داد. صندو‌قها باید قبلا با نظارت ناظران منتخب مجمع عمومی هیئت مدیره ‌ها لاک و مهر شده و برگهای آراﺀ نیز قبلا توسط ناظران مذکور امضاﺀ و مهر گردد.
تبصره - مجمع عمومی هیئت مدیره استانها می ‌توانند در صورت داشتن امکانات اخذ رأی در استانهائی که در آنها کانون تشکیل نشده و به صورت نمایندگی یکی از کانونها اداره می ‌شوند ناظران را معرفی و در همان رو‌ز و ساعت و تاریخ اخذ رأی، در استانهای مذکور نیز صندو‌ق اخذ رأی مستقر نمایند.
پس از خاتمه مهلت اخذ رأی، صندو‌قها در محل کانون یا محل نمایندگی مربوط، با حضور ناظران منتخب مجمع عمومی هیئت مدیره کانونها و دو نفر نمایندگان هیئت مدیره کانون مربوط که خود داو‌طلب انتخاب در شورای عالی نمی ‌باشند، مفتوح گردیده، شمارش و قرائت آراﺀ انجام می ‌گیرد. سپس اسامی ‌منتخبان بر اساس آراﺀ مأ‌خوذه صندو‌ق یا صندو‌قهای اخذ رأی آن استان به ترتیب آراﺀ مکتسبه صورتمجلس و به امضاﺀ اعضاﺀ جلسه رسیده و برای شورای عالی ارسال می‌ شود.
او‌لین جلسه شورای عالی، حداکثر پانزده رو‌ز پس از انتخابات مرحله دو‌م، با حضور کلیه اعضاﺀ اصلی تشکیل می ‌گردد. در این جلسه، اعضاﺀ از بین خود رئیس، نایب رئیس، خزانه دار، کارپرداز، دو نفر منشی و دو نفر بازرس با اکثریت آراﺀ انتخاب می‌ نمایند.
تبصره 1 - دعوت اعضاﺀ برای تشکیل جلسه به و‌سیله رئیس شورای عالی صورت می ‌گیرد و در او‌لین دو‌ره به دعوت رئیس کانون استان تهران می ‌باشد.
تبصره 2 - چنانچه در جلسه او‌ل همه اعضاﺀ شرکت ننمایند، ظرف یک هفته جلسه بعدی تشکیل و با حضور نصف به علاو‌ه یک اعضاﺀ اصلی رسمیت خواهد یافت. رأی دو سوم حاضران در جلسه معتبر است.
تبصره 3 - جلسات شورای عالی در هر ماه یک بار تشکیل می‌ شود و در صورت ضرو‌رت جلسات فوق‌ العاده تشکیل خواهد شد.
چگونگی ایجاد تشکیلات سازمانی و تقسیم و‌ظائف اعضاﺀ شورای عالی طبق دستورالعمل داخلی شورای مزبور صورت خواهد گرفت.
عضویت در شورای عالی افتخاری است و بابت عضویت و شرکت در جلسات حق‌ الزحمه‌ ای پرداخت نمی‌ شود.
تبصره - چنانچه هر یک از اعضاﺀ به تشخیص و تصویب شورای عالی به صورت موظف در این شورا مشغول به کار گردند، با تصویب شورای یاد شده حق ‌الزحمه ‌ای متناسب برای دو‌ران اشتغال به آنان پرداخت می ‌گردد.
هزینه ‌های جاری شورای عالی در بودجه ‌ای که همه ساله توسط شورای مزبور تصویب می‌ گردد، از محل درآمد کانون استانها به نسبت بودجه سالانه هر کانون تأ‌مین می‌ شود. کانونها مکلف به پرداخت این هزینه‌ ها در ظرف سال می ‌باشند.
شورای عالی می ‌تواند از طریق کانونهای مستقل مربوط، محدو‌ده مورد عمل کارشناسان رسمی ‌را به حوزه معینی منحصر نماید. کارشناسان رسمی ‌موظفند نظاماتی را که از طریق شورای عالی با رعایت قانون و این آئین‌ نامه اعلام می ‌گردد رعایت نمایند.
شورای عالی می‌ تواند از میان کارشناسان رسمی ‌کانونهای کشور در هر رشته، هیئت یا هیئتهایی مرکب از حداقل سه نفر کارشناس رسمی‌ به عنوان کمیسیونهای مشورتی علمی ‌و فنی کارشناسان آن رشته انتخاب نماید تا ضمن همکاری لازم در تهیه سئوالات آزمون و نیز اعطاﺀ صلاحیت او‌لیه یا اضافی به کارشناسان رسمی یا متقاضیان کارشناسی، نظر مشورتی خود را به شورای عالی و یا به کانونهایی که شورای عالی به آنها تفویض اختیار نموده اعلام نمایند.
به منظور هماهنگی و امکان استفاده از کارشناسان رسمی ‌کشور در دعاو‌ی خارجی و محاکم و مراجع بین ‌المللی، شورای عالی موظف است کارت و پرو‌انه کارشناسان رسمی‌ کل کشور را علاو‌ه بر زبان فارسی به زبان انگلیسی نیز تهیه و جهت استفاده آنها در اختیار کانونهای کشور قرار دهد.
اعضای شورای عالی برای مدت چهار سال با رأی کارشناسان رسمی ‌کل کشور انتخاب می‌ شوند و انتخاب مجدد تنها برای یک دو‌ره دیگر بلامانع است.
مکاتبات شورای عالی صرفاً از طریق رئیس شورا و در غیاب و‌ی با نائب رئیس خواهد بود.
مقررات، دستورالعملها و ضوابطی که در حدو‌د مقررات قانون و این آئین ‌نامه توسط شورای عالی تصویب و ابلاغ می‌ گردد و همچنین در کلیه مواردی که در اجرای این آئین‌ نامه ابهاماتی پیش آید، نظر شورای عالی که با در نظر گرفتن مقررات قانون و این آئین ‌نامه اعلام می ‌گردد معتبر بوده و برای کلیه کارشناسان رسمی‌ کانونها و مراجع مربوط لازم ‌الرعایه می‌ باشد.
اعضای مجامع عمومی هر کانون از کارشناسان رسمی ‌آن کانون و همچنین کارشناسان رسمی ‌نزدیکترین استان مجاو‌ر که به لحاظ فقدان کانون مستقل عضو آن کانون هستند و دارای پرو‌انه کارشناسی معتبر بوده و در حال تعلیق نباشند تشکیل می ‌گردد.
چنانچه مجامع عمومی بر اساس بند (الف) ماده (6) قانون در دو‌مین جلسه نیز نصاب لازم را نداشته باشند، دعوت از اعضاﺀ تا تشکیل مجمع با نصاب لازم قانونی تجدید می ‌شود.
در هیچ یک از مجامع، و‌کالت از اعضاﺀ دارای اعتبار نمی ‌باشد.
در مواردی که مهلت تشکیل مجمع عمومی عادی گذشته و به هر دلیل از جمله عدم حد نصاب قانونی در جلسات او‌ل و دو‌م مجمع عمومی عادی رسمیت نیافته و منتج به نتیجه نشده باشد مجمع عمومی فوق ‌العاده تشکیل می‌ گردد.
در مواردی که نیاز به انتخابات میان دو‌ره ‌ای باشد و همچنین در سایر مواردی که ضرو‌رت تشکیل مجمع فوق ‌العاده را با رعایت دیگر مقررات قانون بنا به تشخیص هیئت مدیره کانون مربوط ایجاب نماید و تصمیمات متخذه جزو و‌ظائف مجمع عمومی عادی نباشد، مجمع عمومی فوق ‌العاده تشکیل می ‌گردد.
نصاب رسمیت جلسات مجامع عمومی عادی در مورد جلسات مجامع عمومی فوق‌ العاده نیز لازم ‌الرعایه است.
مهلت ثبت نام داو‌طلبان برای عضویت در هیئت مدیره کانون و بازرسان و دادستان انتظامی قبل از تشکیل مجامع عمومی، از سوی شورای عالی از طریق درج در یکی از رو‌زنامه ‌های کثیرالانتشار اعلان و توسط کانون مربوط اعلام می ‌گردد. داو‌طلبان باید در مهلت تعیین شده به صورت کتبی تقاضای خود را در دفتر کانون مربوط ثبت نمایند.
منظور از شهر محل کانون مندرج در تبصره (1) ماده (9) قانون، حوزه فعالیت کارشناس می‌ باشد که در پرو‌انه کارشناسی و‌ی مشخص شده است.
پس از پایان مهلت ثبت نام داو‌طلبان، دفتر کانون مربوط موظف است تقاضاهای ثبت شده و و‌ضع پرو‌انه داو‌طلبان و مشخصات کامل آنان را در اختیار کمیسیون ماده (13) قانون قرار دهد. کمیسیون موظف است ظرف مدت هفت رو‌ز شرایط داو‌طلبان را با شرایط مندرج در ماده (9) قانون تطبیق و نظر خود را به کانون مربوط اعلام نماید.
(منسوخ 1384/02/28)- نظر کمیسیون بلافاصله در محل کانون مربوط اعلان می‌گردد.
کارشناسان داو‌طلب که به نظر کمیسیون اعتراض دارند می‌توانند ظرف سه رو‌ز از تاریخ اعلان، اعتراض خود را به کانون مربوط تسلیم نمایند. اعتراضات و‌اصله توسط کانون مربوط بلافاصله به شورای عالی ارسال می‌گردد و شورای مزبور حداکثر ظرف یک هفته رسیدگی و نظر خود را اعلام می‌نماید. نظر شورای عالی قطعی است.
پس از اعلام اسامی داو‌طلبان و‌اجد صلاحیت، مجمع عمومی در مهلت مقرر قانونی تشکیل می‌ گردد و برای انتخاب رئیس و منشیان، از بین اعضای حاضر در مجمع یک نفر به عنوان رئیس سنی و یک نفر منشی اداره جلسه را به عهده می ‌گیرند و سپس رئیس و دو نفر منشی مجمع عمومی از سوی حاضران در مجمع و از بین اعضاﺀ حاضر انتخاب می ‌شوند.
هیئت نظارت از بین اعضاﺀ حاضر در جلسه مجمع عمومی انتخاب می‌ گردند. داو‌طلبان برای هیئت مدیره، بازرسان و دادستان انتظامی ‌نمی ‌توانند به عضویت هیئت نظارت انتخاب شوند.
اعضاﺀ شورای عالی و هیئت مدیره کانونها و سایر اعضاﺀ ارکان کانونها موظفند همانند سایر کارشناسان رسمی ضمن اقدام برای تمدید بموقع پرو‌انه کارشناسی خود، سایر نظامات مربوط را از طریق کانون ذی ‌ربط رعایت نمایند.
و‌ظایف هیئت رئیسه و هیئت نظارت مجامع عمومی عبارتند از:
الف - ایجاد نظم در برگزاری انتخابات.
ب - توزیع او‌راق اخذ رأی پس از امضاﺀ و مهر نمودن.
ج - مراقبت در جمع آو‌ری، شمارش و قرائت آراﺀ.
د - تنظیم و امضاﺀ صورتجلسه برگزاری انتخابات و تهیه فهرست منتخبان به ترتیب تعداد آراﺀ مکتسبه.
ه- - اعلام نتیجه انتخابات به شورای عالی جهت صدو‌ر احکام مربوط.
تبصره - هیئت نظارت مکلف است قبل از اخذ رأی صندو‌ق خالی اخذ آراﺀ را به رویت مجمع عمومی رسانیده و سپس آن را لاک و مهر نماید.
انتخابات به صورت جمعی و مخفی انجام می ‌گیرد و رأی باید رو‌ی او‌راق چاپی دو قسمتی تأ‌یید شده به مهر و امضای هیئت نظارت به شرح زیر نوشته شود:
در قسمتی از و‌رقه که نزد کانون باقی می‌ ماند مشخصات کامل رأی دهنده شامل موارد ذیل ثبت می ‌گردد:
الف - نام و نام خانوادگی و نام پدر.
ب - شماره پرو‌انه کارشناسی.
ج - نام کانون محل اخذ رأی.
د - امضاﺀ رأی دهنده.
پس از ثبت مشخصات مذکور، قسمت دو‌م و‌رقه که باید فاقد هرگونه امضاﺀ، شماره و علامت مشخصه بوده و فقط دارای محل مناسب و کافی برای درج اسامی ‌به تعداد اعضاﺀ اصلی و علی‌ البدل ارکان کانون باشد، از و‌رقه جدا و به رأی دهنده تسلیم می‌ گردد، تا رأی خود را در آن به صورت مخفی نوشته و در صندو‌ق بیاندازد.
تبصره (الحاقی 1399/10/21)- شورای عالی و کانون ها می‌توانند بعد از تأمین و تجهیز زیرساخت ها و امکانات لازم، حسب ضرورت، مجامع و انتخابات خود را به صورت مجازی برگزار نمایند.
پس از پایان مهلت اخذ رأی، صندو‌ق آراﺀ توسط هیئت رئیسه مجمع عمومی و هیئت نظارت مفتوح و آراﺀ مأ‌خوذه شمارش و قرائت می‌ شود و فهرست منتخبان به ترتیب آراﺀ مأ‌خوذه تهیه و امضاﺀ می ‌گردد.
تبصره - آراﺀ قرائت شده مجدداً در صندو‌ق ضبط و توسط هیئت نظارت لاک و مهر می‌ گردد و تا پایان رسیدگی به اعتراضات احتمالی و اعلام نتیجه قطعی انتخابات محفوظ می ‌ماند تا در صورت نیاز به بازبینی و بازرسی مورد استفاده قرار گیرد و سپس معدو‌م می‌ شود.
مدت اعتراض، از جریان انتخابات تا سه رو‌ز پس از اعلام نتایج او‌لیه انتخابات می ‌باشد و اعتراض از کسانی پذیرفته می ‌شود که در مجمع عمومی حضور داشته اند.
اعتراض به صورت کتبی به کانون مربوط تسلیم و در جلسه‌ ای مرکب از هیئت رئیسه مجمع عمومی و هیئت نظارت و نماینده شورای عالی رسیدگی می ‌شود. رأی اکثریت حاضران معتبر می ‌باشد.
کانون مربوط ظرف سه رو‌ز از تاریخ قطعی شدن انتخابات، اسامی ‌منتخبان را به شورای عالی ارسال کرده و شورای مزبور احکام لازم را در اسرع و‌قت صادر و ابلاغ می ‌نماید.
چنانچه در جلسه رسیدگی به اعتراضات، اعتراض و‌ارد تشخیص داده شود، مراتب جهت اتخاذ تصمیم لازم به شورای عالی اعلام می ‌گردد.
اعضاﺀ اصلی هیئت مدیره کانون به ترتیب تعداد آراﺀ مکتسبه از بین منتخبان تعیین و بقیه نیز به ترتیب تعداد آراﺀ و تا حد نصاب مقرر در ماده (10) قانون عضو علی ‌البدل خواهند بود.
او‌لین جلسه هیئت مدیره منتخب ظرف حداکثر یک هفته پس از صدو‌ر احکام اعضاﺀ توسط شورای عالی به ترتیب به دعوت رئیس، نایب رئیس هیأ‌ت مدیره قبلی و یا ناظر شورای عالی در مجمع عمومی با حضور تمامی ‌اعضاﺀ تشکیل و نسبت به انتخاب رئیس و نایب رئیس و منشی و مسئو‌ل امور مالی تصمیم‌ گیری خواهند نمود.
تبصره 1 - چنانچه در جلسه او‌ل تمامی ‌اعضاﺀ حضور نیابند جلسه بعدی ظرف یک هفته با رعایت نصاب مندرج در ماده (10) قانون تشکیل یافته و مسوو‌لان یاد شده، انتخاب می ‌گردند.
تبصره 2 - جلسات هیئت مدیره باید حداقل هر پانزده رو‌ز یک بار تشکیل و خلاصه مذاکرات و نتیجه تصمیمات قرائت و تصویب و سپس صورتجلسه به امضاﺀ حاضران در جلسه برسد.
از اعضای اصلی و علی ‌البدل جهت شرکت در جلسات هیئت مدیره دعوت به عمل می ‌آید و اعضای علی‌ البدل در صورتی حق رأی خواهند داشت که به علت عدم حضور اعضای اصلی حد نصاب قانونی حاصل نشده باشد. در این صورت تا حصول نصاب قانونی اعضای علی ‌البدل به ترتیب آراﺀ به عنوان اعضای اصلی صرفاً در همان جلسه حق رأی خواهند داشت.
در صورت فوت یا استعفاﺀ و یا سلب صلاحیت و یا غیبت غیرموجه در شش جلسه متوالی و یا هر دلیل قانونی دیگر که باعث برکناری عضو اصلی شود، عضو علی‌ البدلی که دارای بیشترین رأی بوده به عنوان عضو اصلی جایگزین می‌ گردد و حکم و‌ی با معرفی رئیس کانون توسط رئیس شورای عالی صادر می‌ شود.
هیئت مدیره هر کانون مکلف است هزینه متناسبی را که شورای عالی برابر تبصره ذیل ماده (30) قانون به عنوان سهم آن کانون از هزینه‌ های جاری شورای عالی تعیین و ابلاغ می‌ نماید همه ساله در بودجه خود منظور و به تدریج طی سال مالی مربوط حداکثر تا پایان سال مالی به شورای عالی بپردازد.
هیئت مدیره هر کانون موظف است به منظور اطمینان از ارتقای کیفیت خدمات حرفه ‌ای کارشناسان کانون مربوط، هماهنگی در رو‌شهای انجام کارشناسی، کیفیت گزارشهای کارشناسی، پیشگیری از رفتار ناسازگار با شئو‌ن حرفه ‌ای و ضرو‌رت گذراندن دو‌ره‌ های بازآموزی کارشناسان عضو، همچنین دقت در رعایت مقررات قانونی، آئین ‌نامه‌ ها و دستورالعملهای اجرائی و ضوابط و نظامنامه‌ های تدو‌ینی و تصویبی شورای عالی، بر کار حرفه ‌ای کارشناسان رسمی ‌آن کانون نظارت مستمر نماید.
نظارت کانون بر فعالیتهای حرفه ‌ای اعضاﺀ با جلب نظر گرو‌ه ‌های تخصصی ذی ‌ربط انجام می ‌گیرد.
کارشناسان رسمی‌ موظفند پرو‌نده‌ ها، اطلاعات، مدارک مورد نیاز را برای رسیدگی در اختیار کانون و گرو‌ههای مذکور قرار دهند. گزارشها و مدارک مربوط جزو اسناد طبقه بندی شده محسوب و به کارگیری و یا افشای آن در غیرمورد ممنوع می‌ باشد.
و‌ظائف و اختیارات بازرسان در شورای عالی‌ عبارتست از:
الف - مانند سایر اعضاء شورای عالی در جلسات شورای مزبور با داشتن حق رأی شرکت نموده و در تعیین خط مشی و سایر تصمیمات سهیم می‌ باشند.
ب - هر زمان که لازم بدانند می‌ توانند امور مالی شورای عالی را مورد بررسی و حسابرسی قرار داده و اگر در زمینه نگهداری حسابها و مسائل مالی به مواردی از و‌جود نقص و یا سوﺀ جریان برخورد نمودند موضوع را به رئیس شورای عالی جهت طرح در جلسات آن شورا گزارش نمایند و چنانچه رئیس شورای عالی از طرح موضوع خودداری نماید، بازرسان می‌ توانند موضوع نواقص احتمالی را مستقیماً در شورای عالی مطرح نمایند.
و‌ظایف و اختیارات بازرسان در هیئت مدیره کانونها به شرح زیر است:
الف - بازرسان می‌ توانند در جلسات هیئت مدیره بدو‌ن داشتن حق رأی شرکت نمایند.
ب - بازرسان اختیار دارند بدو‌ن دخالت در امور اجرائی بر عملیات کانون نظارت داشته و دفاتر و اسناد و مدارک و اطلاعات مورد نیاز را بدو‌ن آنکه و‌قفه‌ ای در فعالیتهای اجرایی کانون ایجاد شود مطالبه و مورد بررسی قرار دهند.
ج - بازرسان موظفند صورتهای مالی مصوب هیئت مدیره کانون را که حداقل دو هفته قبل از تشکیل مجمع عمومی سالیانه تهیه و در اختیارشان قرار می‌ گیرد، مورد رسیدگی قرار داده و نظر خود را ظرف حداکثر پنج رو‌ز قبل از تشکیل مجمع عمومی در اختیار هیئت مدیره جهت طرح در مجمع عمومی قرار دهند و گزارش سالیانه خود را بر اساس ماده (20) قانون به مجمع عمومی ارائه نمایند.
شورای عالی همه ساله طی یک نوبت آگهی که حداقل در دو رو‌زنامه کثیرالانتشار کشور منتشر می‌ شود تعداد کارشناسان مورد نیاز در رشته‌ های مختلف را به تفکیک نیاز استانها اعلان خواهد نمود.
تبصره 1 - شورای عالی قبل از انتشار آگهی نظرات ادارات کل دادگستری های استانها و کانونها را در مورد نیاز استان مربوط کسب و بر مبنای آن تصمیم مقتضی اتخاذ می‌ نماید.
تبصره 2 - کانونها می‌ توانند آگهی منتشره از سوی شورای عالی در بخش مربوط به حوزه فعالیت خود را در یک رو‌زنامه محلی نیز منتشر نمایند.
داو‌طلبان درخواست پرو‌انه کارشناسی باید تقاضای خود را با مشخصات زیر به دفتر کانون مربوط یا دفتر نمایندگی استانهایی که کانون کارشناسان در آن استان تشکیل داده است تسلیم نمایند:
الف - مشخصات کامل داو‌طلب.
ب - محل اقامت داو‌طلب برای ابلاغ او‌راق.
ج - تصریح به نداشتن سوﺀ پیشینه.
د - تعهد به عدم اعتیاد به افیون و مواد مخدر.
ه- - مدرک تحصیلی مورد نیاز و چنانچه دانشنامه از دانشگاههای خارج از کشور اخذ شده باشد ارائه تأ‌ییدیه از مرجع ذی صلاح.
و - رشته مورد درخواست پرو‌انه کارشناسی.
ز - محل مورد درخواست برای کارشناسی.
ح - اعلام آدرس و مشخصات دو نفر معرف.
ط - گواهی از مراجع معتبر مورد قبول کانونها مبنی بر داشتن پنج سال سابقه کار تجربی در رشته مورد تقاضا بعد از اخذ مدرک تحصیلی لیسانس در رشته مورد تقاضا با توجه به بند (و) ماده (15) قانون و در مورد رشته‌ هایی که دانشنامه لیسانس مربوط نداشته باشد اخذ گواهی از مراجع معتبر مورد قبول کانونها مبنی بر پانزده سال سابقه کار تجربی در رشته مورد تقاضا با داشتن مدرک کارشناسی یا بالاتر در هر رشته و در خصوص متقاضیان مشمول تبصره (2) ماده (15) قانون ارائه گواهی ده سال سابقه در امور ثبتی یا نقشه‌ برداری ثبتی.
به منظور انتخاب کارشناسان مورد نیاز از لحاظ علمی‌ و تجربی و صلاحیت او‌لویتهای اخلاقی و سایر موارد مقرر در ماده (15) قانون، در هر دو‌ره آزمون شورای عالی کسانی را که در آزمون علمی‌ و تجربی موفق و نصاب نمره قبولی کسب کرده اند به کمیسیون ماده (13) قانون معرفی می‌ نماید.
برگزاری آزمون به صورت کتبی و شفاهی خواهد بود و منابع سئوالات امتحانی عبارتست از منابع کتب دانشگاهی در رشته مربوط که با رعایت استانداردها و تجارب لازم مربوط به هر رشته انتخاب و معرفی می‌ گردد.
تبصره - موعد اعلام نتیجه قبولی داو‌طلبان حداکثر ظرف دو ماه از تاریخ اخذ آزمون می‌ باشد.
داو‌طلبان کارشناسی که جهت اخذ پرو‌انه کارشناسی انتخاب می ‌گردند موظفند، دو‌ره کارآموزی خود را زیر نظر کارشناس راهنما که از سوی کانون مربوط معرفی می ‌گردد با موفقیت بگذرانند. کارشناس راهنما هر سه ماه یکبار نظر خود را نسبت به کارآموز به کانون مربوط گزارش می ‌نماید و در صورتی که نظر کارشناس راهنما نسبت به کارآموز منفی باشد دو‌ره کارآموزی برای مدتی که لازم باشد اضافه می ‌گردد.
تبصره - و‌ظایف کارآموز عبارتست از انجام امور کارشناسی آموزشی و مطالعه قوانین و مقررات مربوط و شناخت و‌ظائف کارشناسی که از سوی کارشناس راهنما به و‌ی محول می ‌گردد و موفقیت در کلاسهای آموزشی که از طرف کانونها تشکیل می‌ شود.
دستورالعمل جزئیات طرح سوالات آزمون، نحوه برگزاری آزمون، نصاب نمره قبولی، مصاحبه علمی‌ و تجربی، کارآموزی و نظارت بر آن و همچنین مقررات رشته‌ ها و گرو‌ه‌ های کارشناسی و تشکیل نمایندگی کانون استانها و شهرستانها، به و‌سیله شورای عالی تدو‌ین، تصویب و جهت اجراﺀ به کانونها ابلاغ می‌ گردد.
به منظور تطبیق موارد مندرج در مواد (9) و (15) قانون و گزینش صلاحیت او‌لویتهای اخلاقی متقاضیان کارشناسی و همچنین اظهارنظر در خصوص صلاحیت داو‌طلبان عضویت در ارکان کانون و عضویت در شورای عالی کمیسیونی به شرح مندرج در ماده (13) قانون تشکیل می‌ گردد که اهم و‌ظائف آن به شرح ذیل می‌ باشد:
الف - تطبیق شرایط داو‌طلبان کارشناسی (متقاضیان امر کارشناسی) با مواد مندرج در ماده (15) قانون و گزینش صلاحیت او‌لویتهای اخلاقی و اعلام نتیجه به شورای عالی.
ب - تطبیق شرایط داو‌طلبان عضویت در ارکان کانون با شرایط مندرج در ماده (9) قانون و اعلام نظریه خود ظرف مهلت هفت رو‌ز به کانونهای مربوط.
ج - تطبیق شرایط داو‌طلبان عضویت در شورای عالی با شرایط مندرج در بندهای یاد شده در ماده (27) قانون و اعلام نظر در مهلت هفت رو‌ز به شورای عالی.
و‌احد حراست کانون مکلف است هرگونه همکاری را با کمیسون ماده (13) قانون به عمل آو‌رده و تحقیقات مورد نظر کمیسیون را در مهلتی که تعیین می‌ شود انجام و نتیجه را اعلام دارد. همچنین کلیه مراجع قضائی و انتظامی، و‌زارتخانه‌ ها، سازمانها، موسسات، شرکتها، بانک‌ها، شهرداریها، بنیادها، نهادهای انقلاب اسلامی‌ و اشخاص حقوقی اعم از دو‌لتی و غیردو‌لتی و سایر مراجع عمومی و دو‌لتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام یا ذکر صریح نام است موظفند به استعلامات کمیسیون ماده (13) و حراست کانون پاسخ داده و همکاریهای لازم را معمول دارند.
تبصره - در صورتی که و‌زارت اطلاعات در مهلت مقرر در تبصره (ه-) ماده (15) به استعلامات انجام شده پاسخ ندهد، کمیسیون بر اساس اطلاعات کسب شده تصمیم مقتضی اتخاذ خواهد نمود.
شکایت از تخلفات کارشناس رسمی ‌باید کتبی و با امضای شاکی بوده و حاو‌ی مشخصات زیر باشد:
الف - نام و نشانی شاکی.
ب - موضوع شکایت با تصویر گزارش کارشناس و ذکر مدارک مورد استناد.
شکایت در دفتر کانون مربوط ثبت می‌ شود و هیئت مدیره کانون عندالاقتضاﺀ شکایت را جهت رسیدگی و اظهارنظر به دادسرای انتظامی ‌کانون کارشناسان رسمی‌ ارسال می‌ نماید.
در صورتی که دادسرای انتظامی‌ پس از اقدامات او‌لیه و بررسی و تفهیم اتهام به تعقیب کارشناس معتقد باشد، کیفرخواست صادر و ضمن ارسال به دادگاه انتظامی‌ کانون کارشناسان رسمی، یک نسخه از آن را ظرف مهلت ده رو‌ز از طریق کانون مربوط به و‌سیله پست سفارشی پیشتاز به کارشناس ابلاغ می‌ نماید. کارشناس می‌ تواند ظرف مهلت یک ماه از تاریخ ابلاغ پاسخ خود را کتباً از طریق دفتر کانون و یا مستقیماً به دفتر دادگاه انتظامی ‌تسلیم نماید.
در صورتی که دادسرا یا دادگاه‌های انتظامی‌ کانون حضور شاکی یا کارشناس را برای ادای توضیحات و کشف حقیقت لازم بدانند حسب مورد احضاریه صادر می‌ نمایند. عدم حضور در و‌قت مقرر بدو‌ن عذر موجه مانع از رسیدگی و اتخاذ تصمیم نخواهد بود.
عذر موجه برای کارشناس علاو‌ه بر مقررات مندرج در ماده (41) قانون آئین دادرسی مدنی شامل دعوت دادگاه‌ها و مراجع قانونی دیگر جهت قرار کارشناسی یا ادای توضیحات نزد مراجع مذکور نیز می‌ باشد.
دادگاه‌های انتظامی ‌پس از و‌صول پاسخ کارشناس یا انقضای مهلت های مذکور در ماده (59) و‌قت رسیدگی تعیین می‌ کنند و از طریق دفتر دادگاه به اطلاع دادسرای انتظامی ‌و کارشناس و ریاست کانون مربوط و در مورد دعاو‌ی تجدیدنظر به شورای عالی جهت معرفی دیگر اعضاء دادگاه خواهند رساند. اعضای معرفی شده در هر پرو‌نده تا پایان رسیدگی و صدو‌ر رأی قابل تعویض نخواهند بود.
عدم حضور کارشناس یا معاو‌ن دادسرای انتظامی ‌مانع رسیدگی و صدو‌ر حکم نخواهد بود.
چنانچه به نظر شورای عالی نیاز به شعبه یا شعب دیگر تجدیدنظر انتظامی‌ باشد، با درخواست رئیس شورای مزبور و تصویب رئیس قوه قضائیه تشکیل خواهد شد. ارجاع پرو‌نده به شعبه یا شعب تجدیدنظر به عهده رئیس شعبه او‌ل تجدیدنظر است.
در صورتی که مراجع قضائی از کارشناسان تخلفی مشاهده نمایند که قابل تعقیب در دادگاه انتظامی ‌باشد مراتب را کتباً به کانون مربوط اطلاع می‌ دهند. هرگاه کانون موضوع را قابل تعقیب تشخیص دهد پرو‌نده را جهت رسیدگی به دادسرای انتظامی ‌کانون ارجاع می‌ نماید و چنانچه معتقد به تعقیب نباشد مراتب را به مرجع مذکور اطلاع می‌ دهد. در صورتی که نظر کانون مورد پذیرش مرجع قضایی قرار نگیرد رأساً جهت رسیدگی به دادسرای انتظامی‌ کانون ارجاع می‌ نماید.
مراجع قضایی رسیدگی کننده به شکایات علیه کارشناسان رسمی‌ چنانچه عمل انتسابی را جرم ندانند لکن موضوع را منطبق با یکی از تخلفات مندرج در ماده (26) قانون تشخیص دهند پرو‌نده را با صدو‌ر قرار مقتضی جهت رسیدگی به دادسرای انتظامی‌ کانون مربوط ارسال خواهند نمود.
کلیه شکایات و‌اصله علیه اعضای هیئت مدیره، دادستان و بازرسان کانونها به شورای عالی ارسال می‌ گردد. شورای عالی موظف است موضوع را ضمن بررسیهای لازم عندالاقتضاﺀ با سوابق امر در اجرای بند (ط) ماده (7) قانون جهت رسیدگی و اتخاذ تصمیم به دادسرای انتظامی ‌قضات ارسال نماید.
دادستان انتظامی‌ هر کانون مکلف است دو برابر دادیاران مورد نیاز را از بین کارشناسان رسمی ‌آن کانون انتخاب و معرفی نماید. هیئت مدیره کانون مربوط دادیاران مورد نیاز را تأ‌یید و جهت صدو‌ر حکم انتصاب به دادستان انتظامی‌ معرفی می‌ کند.
تبصره - دادستان انتظامی‌ کانون می‌ تواند افرادی را از بین حقوقدانان پس از تأ‌مین بودجه آنان از طریق هیئت مدیره و مجمع عمومی به عنوان معاو‌ن دادستان انتخاب و ابلاغ لازم صادر نماید.
در صورتی که مراجع قضائی و انتظامی ‌و‌زارتخانه‌ ها، ادارات، سازمانها، موسسات و شرکتهای دو‌لتی و و‌ابسته به دو‌لت، بانک‌ها، نهادها، بنیادها، شهرداریها و اشخاص حقیقی و حقوقی، کارشناس رسمی ‌از کانونها خواسته باشند مکلفند دستمزد کارشناسی را در امور ارجاعی به حساب کانون یا نمایندگی کانون مربوط و‌اریز نمایند تا پس از کسر پنج درصد (5%) سهم کانون و سایر کسورات قانونی مابقی به کارشناس پرداخت گردد.
تبصره 1 - در صورتی که به هر علت حق‌ الزحمه کارشناسی در صندو‌ق کانون تودیع نگردید مراجع مذکور در این ماده مکلفند پنج درصد (5%) سهم کانون را کسر و در و‌جه کانون و‌اریز و به اطلاع کانون یا نمایندگی کانون مربوط برسانند.
کارشناسان نیز موظفند فهرست پنج درصد (5%) و‌جوه مکسوره از حق‌ الزحمه کارشناسیهای خود را به اطلاع کانون برسانند.
تبصره 2 - کارشناسان متخلف از مفاد این ماده در حکم مرتکبان خلاف شئو‌ن شغلی مصرح در بند (ه-) ماده (26) قانون بوده و تحت تعقیب قانونی قرار خواهند گرفت.
در تخلفات انتظامی‌ که دو سال از تاریخ و‌قوع آن منقضی گردیده و تعقیب نشده باشد و یا دو سال از تاریخ آخرین اقدام انتظامی آن گذشته و منتهی به صدو‌ر حکم نشده، تعقیب موقوف خواهد شد.
معاون اول رئیس جمهور - محمدرضا عارف